Ông Ngọ Duy Hiểu, Phó Chủ tịch Tổng LĐLĐ Việt Nam, cho biết theo thường lệ, Tổng LĐLĐ Việt Nam sẽ đề xuất mức tăng lương tối thiểu (LTT) vùng vào thời điểm tháng 3 hằng năm, sau khi đánh giá tổng thể tình hình kinh tế - xã hội. Tuy nhiên, đầu năm 2025, các bộ, ngành tập trung cao độ cho việc thực hiện sắp xếp, tinh gọn tổ chức, bộ máy. Do đó, sau khi các cơ quan hoàn thành xong việc hợp nhất, Tổng LĐLĐ Việt Nam sẽ chính thức đề xuất mức LTT vùng của năm 2025.
Cải thiện thu nhập cho người lao động
Theo ông Lê Đình Quảng, Phó trưởng Ban Chính sách, pháp luật và Quan hệ lao động (Tổng LĐLĐ Việt Nam), Chính phủ sẽ ban hành điều chỉnh LTT vùng trên cơ sở khuyến nghị của Hội đồng Tiền lương quốc gia.
Nghị quyết số 27-NQ/TW khẳng định từ năm 2021, nhà nước định kỳ điều chỉnh mức LTT vùng trên cơ sở khuyến nghị của Hội đồng Tiền lương quốc gia. Hiện nay LTT vùng đang được điều chỉnh bởi Nghị định số 74/2024/NĐ-CP có hiệu lực từ ngày 1-7-2024, được chia thành các vùng, với các mức lương khác nhau, thấp nhất là 3.450.000 đồng/tháng (vùng IV), cao nhất là 4.960.000 đồng/tháng (vùng I).
Người lao động mong muốn được tăng lương tối thiểu vùng trong năm 2025. Ảnh: HỒNG ĐÀO
Cũng theo ông Quảng, việc điều chỉnh LTT vùng phụ thuộc vào 7 yếu tố như: Mức sống tối thiểu của người lao động (NLĐ) và gia đình; mức LTT và mức lương trên thị trường; chỉ số giá tiêu dùng, tốc độ tăng trưởng kinh tế; quan hệ cung, cầu lao động; việc làm và thất nghiệp; năng suất lao động; khả năng chi trả của doanh nghiệp (DN).
Tổng LĐLĐ Việt Nam đã thực hiện khảo sát sơ bộ về tình hình đời sống, việc làm, tiền lương và thu nhập của NLĐ dịp Tết Nguyên đán. Qua khảo sát, phần lớn NLĐ mong muốn được tăng LTT. Bởi lẽ, mỗi lần có nghị định điều chỉnh LTT, mức thu nhập của NLĐ có thu nhập thấp cũng sẽ được điều chỉnh theo.
So với nhu cầu thực tế và mức sống hiện tại, NLĐ rất mong mức LTT vùng năm 2025 được điều chỉnh tăng để bảo đảm cuộc sống. "Tuy nhiên, để đề xuất điều chỉnh mức LTT vùng, cần thực hiện thêm các khảo sát chuyên sâu hơn trong thời gian tới. Tổng LĐLĐ Việt Nam đang tiếp tục hoàn thiện đề xuất mức điều chỉnh cụ thể dựa trên các số liệu khảo sát thực tế" - ông Quảng cho hay.
Theo Tổng LĐLĐ Việt Nam, mục tiêu tăng trưởng kinh tế trong năm 2025 là trên 8% và hướng tới mức tăng trưởng hai con số trong những năm tới. Điều đó đồng nghĩa với việc năng suất lao động cũng phải tăng, từ đó tạo cơ sở để điều chỉnh LTT nhằm khuyến khích NLĐ. Việc tăng lương không chỉ giúp cải thiện đời sống NLĐ mà còn tạo động lực thúc đẩy tăng năng suất lao động, đóng góp vào tăng trưởng kinh tế. Khi kinh tế phát triển, NLĐ sẽ được hưởng lợi từ thành quả đó.
Không để NLĐ thiệt thòi
Để có cơ sở cho việc điều chỉnh mức LTT vùng năm 2025, từ tháng 8-2024, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội đã có Quyết định số 1225/QĐ-BLĐTBXH về việc điều tra năm 2024 về lao động, tiền lương trong DN. Việc điều tra được tiến hành trên phạm vi 18 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, đại diện cho 8 vùng kinh tế của cả nước, với 3.400 DN và 6.800 NLĐ.
Trong đó, 2 địa phương có số lượng lớn DN và NLĐ được điều tra, đó là Hà Nội 700 DN và 1.400 NLĐ; TP HCM 800 DN và 1.600 NLĐ. Kết quả, theo báo cáo của các địa phương trong cả nước, tiền lương bình quân năm 2024 của NLĐ ước đạt 8,88 triệu đồng/tháng, tăng 4% so với năm 2023.
Ông Nguyễn Trung Ngạn, Trưởng Ban Chính sách Pháp luật LĐLĐ tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu, cho biết trước đây tiền lương cơ bản của số đông NLĐ được cấu thành từ tiền LTT vùng, tiền phụ cấp đào tạo (7%), phụ cấp nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm (5%) và tiền thâm niên làm việc.
Tuy nhiên, từ khi triển khai Nghị định số 38/2022/NĐ-CP về quy định mức LTT vùng đối với NLĐ làm việc theo hợp đồng lao động (HĐLĐ) từ ngày 1-7-2022, một số DN không còn đưa các khoản phụ trên vào tiền lương cơ bản của NLĐ. Điều này ảnh hưởng trực tiếp đến quyền, lợi ích về BHXH của NLĐ. Dù sau đó Nghị định 74/2024/NĐ-CP có hiệu lực từ 1-7-2024 đã đưa trở lại nội dung này.
Cụ thể, khi thực hiện LTT vùng, người sử dụng lao động có trách nhiệm rà soát lại các chế độ trả lương trong HĐLĐ đã thỏa thuận với NLĐ, thỏa ước lao động tập thể và các quy chế, quy định của người sử dụng lao động để điều chỉnh, bổ sung cho phù hợp. Đối với các nội dung trả lương đã thỏa thuận, cam kết mà có lợi hơn cho NLĐ thì tiếp tục được thực hiện, trừ trường hợp các bên có thỏa thuận khác.
Tuy nhiên, nhiều DN đã bỏ các phụ cấp này từ trước đó hoặc các nội dung này không đưa vào thỏa ước hay HĐLĐ, Công đoàn rất khó để thương lượng. Từ thực tế trên, ông Ngạn cho rằng Tổng LĐLĐ Việt Nam khi tham gia với Chính phủ về điều chỉnh tiền lương cho NLĐ phải có ý kiến mạnh mẽ về vấn đề chi trả phụ cấp cho NLĐ đã qua đào tạo (7%) và phụ cấp nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm (5%). Khi NLĐ trải qua đào tạo hoặc phải làm công việc nặng nhọc, nguy hiểm, họ xứng đáng được hưởng mức lương cao hơn người làm công việc giản đơn.
Giao quyền chủ động cho địa phương
Theo PGS-TS Nguyễn Đức Lộc, Viện trưởng Viện Social Life, vấn đề lương đủ sống không chỉ là phép tính kinh tế đơn thuần mà còn là biểu hiện của công bằng xã hội và phát triển bền vững. Lương đủ sống = Chi phí thiết yếu + Chi phí tích lũy + Chi phí phát triển. Chi phí thiết yếu không chỉ là vấn đề vật chất tối thiểu, mà còn là điều kiện để tái sản xuất sức lao động một cách bền vững. Thay vì bị giới hạn trong khung 4 vùng LTT vùng một cách cứng nhắc, mỗi địa phương nên được quyền phát triển "gói tiền lương" đặc thù phù hợp điều kiện và chiến lược phát triển của mình.
Để thực hiện được điều này, địa phương cần xây dựng bộ phận kỹ thuật chuyên biệt, có năng lực thu thập số liệu, phân tích và tính toán các yếu tố như chỉ số giá tiêu dùng, tiền lương thực tế theo chu kỳ 12-18 tháng. Dữ liệu có thể được theo dõi hàng quý nhưng việc điều chỉnh chính thức nên tuân theo chu kỳ dài hơn để bảo đảm tính ổn định cho môi trường kinh doanh.
(*) Xem Báo Người Lao Động từ số ra ngày 3-3
và quét mã QR
Bình luận (0)