Việc triển khai cần được thực hiện một cách khẩn trương nhưng phải bảo đảm sự thận trọng, kỹ lưỡng, tổng kết kinh nghiệm trong nước và quốc tế để xây dựng một bộ máy tổ chức tinh gọn, hiệu quả và thống nhất.
Nghị quyết số 18-NQ/TW ban hành ngày 25-10-2017 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII về "Một số vấn đề về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả" đã đề ra chủ trương đòi hỏi toàn Đảng, toàn dân và toàn quân cần phải quyết tâm thực hiện.
Nhiều bất cập
Qua 7 năm triển khai, tổ chức thực hiện mặc dù đã có những bước tiến đáng ghi nhận của các cấp, các ngành, các địa phương, song hệ thống bộ máy vẫn còn tồn tại nhiều bất cập. Công tác tinh giản biên chế gắn với vị trí việc làm, nâng cao chất lượng và cơ cấu lại đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức còn thiếu triệt để. Các cấp, các ngành vẫn còn tình trạng nhiều tầng nấc trung gian, nhiều đầu mối, nhiều cơ quan, đơn vị chưa được tái cơ cấu một cách hợp lý, một số bộ, ngành còn ôm đồm nhiệm vụ của địa phương dẫn đến sự chồng chéo về chức năng, nhiệm vụ. Bộ máy cồng kềnh không chỉ gây lãng phí và kìm hãm sự phát triển mà còn là một trong những nguyên nhân dẫn đến nhiều chủ trương, chính sách rất trúng, rất đúng, song chậm đi vào thực tiễn cuộc sống; một bộ phận cán bộ thiếu năng lực, né tránh, sợ trách nhiệm, đùn đẩy công việc, do đó chất lượng, năng suất lao động thấp. Sự chồng chéo, phân định không rõ chức năng, nhiệm vụ dẫn đến không rõ trách nhiệm, "lấn sân", cản trở, thậm chí "vô hiệu hóa" lẫn nhau, làm giảm tính chủ động, sáng tạo. Đây là một trong những nguyên nhân dẫn đến cản trở sự phát triển của các địa phương nói riêng và cả nước nói chung.
Thực tế, đa số nước trên thế giới cho thấy ngân sách chi cho lương, chi thường xuyên chỉ vào khoảng 40% - 50% tổng ngân sách. Trong khi đó, nước ta chi gần 70% ngân sách nhà nước để trả lương và chi thường xuyên; đáng chú ý, mặc dù chi lớn như vậy nhưng không phải do chi trả lương cao mà do số lượng biên chế quá nhiều. Qua đó cho thấy sự cồng kềnh của bộ máy hiện nay và đương nhiên, khi chi phí vận hành hệ thống tổ chức bộ máy lớn sẽ làm giảm nguồn lực cho đầu tư phát triển. Những tồn tại, hạn chế, sự chậm chạp, thiếu quyết liệt trong thực hiện chủ trương đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị nếu không được xử lý sớm và quyết liệt sẽ gây ra nhiều hệ lụy nghiêm trọng.
Bộ máy mới phải tốt hơn
Do vậy, việc triển khai thực hiện Nghị quyết số 18-NQ/TW cần phải được tiến hành khách quan, dân chủ, khoa học, cụ thể, sâu sắc, cầu thị; triển khai thực hiện khẩn trương nhưng bảo đảm thận trọng, chắc chắn, giữ vững nguyên tắc, tiếp thu ý kiến từ tổng kết thực tiễn, từ các chuyên gia, nhà khoa học, kể cả kinh nghiệm nước ngoài để tinh gọn tổ chức bộ máy, bảo đảm tính tổng thể, đồng bộ, liên thông. Bộ máy mới phải tốt hơn, đi vào hoạt động ngay, không để ngắt quãng công việc, không để khoảng trống thời gian; không để bỏ trống địa bàn, lĩnh vực; không để ảnh hưởng đến các hoạt động bình thường của xã hội, của người dân. Thực hiện đồng bộ việc tinh gọn tổ chức bộ máy gắn với cơ cấu lại đội ngũ cán bộ đủ phẩm chất, năng lực, ngang tầm nhiệm vụ, có biên chế hợp lý. Đổi mới mạnh mẽ công tác tuyển dụng, đào tạo, đề bạt, bổ nhiệm, luân chuyển, điều động, đánh giá cán bộ thực chất; thực hiện tốt chế độ, chính sách đối với người lao động bị ảnh hưởng do sắp xếp lại tổ chức bộ máy.
Điều đó cần phải có quyết tâm cao, đòi hỏi sự vào cuộc của tất cả các cấp, các ngành, tinh thần trách nhiệm của mỗi cán bộ, đảng viên cùng sự đồng lòng ủng hộ cao nhất của toàn thể nhân dân thống nhất trong nhận thức và hành động, hòa mình với quyết tâm cao của Đảng, Nhà nước tạo nền tảng đưa đất nước bước vào kỷ nguyên mới.
Cơ hội và thách thức
Việc tinh gọn bộ máy nhà nước, một chủ trương lớn được nhiều quốc gia thực hiện, nhằm mục tiêu nâng cao hiệu quả hoạt động, giảm chi phí và tạo ra một bộ máy gọn, linh hoạt hơn. Tuy nhiên, tác động của quá trình này đến con người và xã hội là một vấn đề phức tạp, đòi hỏi chúng ta phải nhìn nhận một cách toàn diện.
Về mặt tích cực, tinh gọn bộ máy có thể mang lại nhiều lợi ích. Đầu tiên, nó giúp giảm thiểu tình trạng chồng chéo, quan liêu, nâng cao hiệu quả sử dụng ngân sách nhà nước; có thể tạo ra môi trường làm việc chuyên nghiệp hơn, khuyến khích đổi mới sáng tạo. Cuối cùng, nó góp phần xây dựng một xã hội công bằng, minh bạch, trong đó mọi công dân đều được đối xử bình đẳng trước pháp luật.
Tuy nhiên, quá trình này cũng đặt ra nhiều thách thức. Một trong những vấn đề đáng lo ngại nhất là việc ảnh hưởng đến đời sống của một bộ phận không nhỏ cán bộ, công chức. Việc cắt giảm biên chế, sáp nhập các đơn vị hành chính có thể dẫn đến tình trạng thất nghiệp, gây ra những khó khăn về kinh tế và xã hội. Bên cạnh đó, việc tinh gọn bộ máy quá nhanh, quá gấp có thể gây ra sự hỗn loạn trong bộ máy nhà nước, ảnh hưởng đến việc cung cấp dịch vụ công cho người dân.
Ngoài ra, quá trình tinh gọn bộ máy cũng đặt ra những yêu cầu cao về năng lực quản lý. Để quá trình này đạt hiệu quả cao, đòi hỏi phải có sự chuẩn bị kỹ lưỡng, xây dựng kế hoạch cụ thể và có sự tham gia của đông đảo các tầng lớp nhân dân.
Để giảm thiểu những tác động tiêu cực và phát huy tối đa các lợi ích của việc tinh gọn bộ máy, chúng ta cần có những giải pháp đồng bộ.
Trước hết, cần phải có một lộ trình rõ ràng, khoa học, bảo đảm công bằng, minh bạch.
Tiếp đó, cần có những chính sách hỗ trợ đối với những cán bộ, công chức bị ảnh hưởng bởi quá trình tinh gọn bộ máy, như đào tạo lại, hỗ trợ tìm việc làm mới.
Cuối cùng, cần tăng cường công tác thông tin, tuyên truyền để người dân hiểu rõ mục đích, ý nghĩa của việc tinh gọn bộ máy và đồng hành với chính quyền trong quá trình thực hiện.
Nguyễn Văn Thành
(Còn tiếp)
(*) Xem Báo Người Lao Động từ số ra ngày 5-12
Bình luận (0)