Đưa di sản thành nguồn lực phát triển văn hóa, kinh tế

Sáng 24-10, Sở Văn hóa và Thể thao TP HCM tổ chức Hội nghị Di sản Văn hóa toàn thành triển khai thực hiện Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ TP HCM lần thứ I (nhiệm kỳ 2025-2030). Hội nghị được tổ chức nhân kỷ niệm 80 năm ngày Chủ tịch Hồ Chí Minh ban hành Sắc lệnh số 65/SL ngày 23-11-1945 về việc Ấn định nhiệm vụ của Đông phương Bác cổ Học viện và kỷ niệm 20 năm ngày Di sản văn hóa Việt Nam (23.11.2005 - 23.11.2025).

Nhiều tham luận chất lượng

Tham dự Hội nghị có ông Phạm Định Phong, Phó Cục trưởng Cục Di sản văn hóa, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch; ông Đặng Văn Bài, Phó Chủ tịch Hội đồng Di sản Văn hóa Quốc gia, nguyên Cục trưởng Cục Di sản Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch; ông Trần Thế Thuận, Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao TP HCM; bà Đinh Thị Thanh Thủy, Phó Trưởng ban Tuyên giáo và Dân vận Thành ủy TP HCM... cùng các đại biểu đến từ Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Cục Di sản văn hóa, các nhà khoa học, cơ quan quản lý, bảo tàng và doanh nghiệp chuyển đổi số.

Hội nghị là dịp nhìn lại toàn diện công tác bảo tồn, hoạt động bảo tàng, di tích và di sản phi vật thể; đồng thời xác định nhiệm vụ, giải pháp cho giai đoạn 2026 - 2030, tầm nhìn 2045, phù hợp với yêu cầu của Luật Di sản văn hóa 2024.

Tại sự kiện, Ban tổ chức đã nhận được 51 bài tham luận, tập trung đầy đủ vào các lĩnh vực của công tác di sản văn hóa: từ di sản vật thể, phi vật thể, di sản tư liệu, tu bổ - tôn tạo, chuyển đổi số cho đến phát triển hệ thống bảo tàng.

Ông Nguyễn Minh Nhựt, Phó Giám đốc Sở văn hóa và Thể thao TP HCM, cho biết điểm chung trong nhiều tham luận là nhấn mạnh yêu cầu đẩy mạnh chuyển đổi số trong bảo tàng, di tích nhằm đưa di sản thoát khỏi tình trạng "đóng khung bảo tồn", hướng tới phát huy giá trị và trở thành nguồn lực đóng góp cho sự phát triển văn hóa, kinh tế.

Di sản là vốn tài sản văn hóa

Phát biểu khai mạc hội nghị, ông Trần Thế Thuận, Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao TP HCM, cho biết giai đoạn 2021-2025, công tác di sản văn hóa của thành phố đã đạt nhiều kết quả đáng ghi nhận.

Khối di sản văn hóa đã triển khai các nhiệm vụ trọng tâm như bảo tồn di sản vật thể và phi vật thể; ưu tiên các di tích quốc gia đặc biệt gồm Địa đạo Củ Chi, Nhà tù Côn Đảo, Bến Lộc An (đường Hồ Chí Minh trên biển) và Khu tưởng niệm Chiến khu D. Thành phố cũng đang hoàn thiện hồ sơ trình UNESCO ghi danh Địa đạo Củ Chi vào Danh mục Di sản thế giới, hướng tới xây dựng thương hiệu văn hóa, lịch sử mang tầm quốc tế.

Về công tác bảo tồn, ông Thuận nhấn mạnh sự cần thiết của việc rà soát, cập nhật chính sách. "Chúng ta phải phân tích các mô hình hiệu quả, cách làm hay trong bảo tồn và phát huy giá trị di sản, đồng thời nhận diện rõ những khó khăn, vướng mắc và điểm nghẽn trong quản lý", ông khẳng định.

Nhiều ý kiến tại hội nghị cũng đề cập cụ thể khái niệm "kinh tế di sản", coi di sản như vốn tài sản văn hóa để tham gia vào hệ sinh thái công nghiệp văn hóa. Hội nghị mở ra hướng tiếp cận mới, chuyển trọng tâm từ "giữ gìn" sang "phát huy sáng tạo", coi di sản như một nguồn lực cho phát triển văn hóa, kinh tế và bản sắc đô thị. Cách tiếp cận này tạo thêm động lực để TP HCM đẩy mạnh công tác bảo tồn và phát huy giá trị di sản trong giai đoạn mới.