Giảm gánh nặng cho người lao động

Tại các cuộc họp lấy ý kiến người lao động (NLĐ) do các cấp Công đoàn TP HCM tổ chức, nhiều NLĐ và cán bộ Công đoàn đã phản ánh về mức giảm gia cảnh để tính thuế thu nhập cá nhân (TNCN) hiện nay không còn phù hợp với mức sống tại TP HCM.

Không còn phù hợp với thực tế

Chị Trần Thị Ngọc Thảo, công nhân (CN) trực tiếp tại Công ty TNHH Thái Sơn S.P (phường Bình Lợi Trung, TP HCM), cho rằng thu nhập của chị chỉ khoảng 8 - 10 triệu đồng/tháng chưa đến ngưỡng phải nộp thuế nhưng vào các đợt thưởng lễ, Tết hoặc tháng có tăng ca thì bị trừ thuế.

Như đợt Tết vừa qua, chị bị trừ hơn 1 triệu đồng tiền thuế do khoản thưởng Tết mà không có người phụ thuộc. Nhưng thực tế, mức chi tiêu của chị không thấp hơn các CN có gia đình. Bởi, ba chị Thảo có lương hưu nhưng thấp, chỉ đủ lo ăn uống, sinh hoạt cá nhân hằng ngày, tiền thuốc men khi ốm đau chị phải quán xuyến. 

Tiền lương mỗi tháng của chị vừa đủ trang trải các khoản chi ấy. "Chỉ khi có thưởng hoặc tăng ca đều mới dư ra chút đỉnh thì lại phải trích một khoản đóng thuế. Trong khi chi phí sinh hoạt ngày càng tăng nhưng mức giảm trừ gia cảnh vẫn giữ 11 triệu đồng suốt nhiều năm khiến tôi khó cân đối các khoản chi" - chị Thảo bày tỏ.

Đây cũng là vấn đề rất nhiều CN tại Công ty TNHH Ampfield (KCN Tân Bình, TP HCM) quan tâm. Bà Võ Thị Sáu, Chủ tịch Công đoàn công ty, cho biết mấy năm nay doanh nghiệp (DN) rất khó khăn khiến thu nhập của NLĐ giảm sút. Vì vậy, khi có đơn hàng lại, nhiều CN tranh thủ ở lại nhà máy làm việc đến tối hoặc nhận vải về may tại nhà đến tận khuya. Thời gian làm việc có thể kéo dài đến 11 giờ liên tục mới đạt mức thu nhập từ 11 triệu đồng/tháng trở lên.

Song cuộc sống vẫn không thực sự được cải thiện vì các chi phí do điện, xăng, thực phẩm tăng cùng với khoản phát sinh thuê người rước con, gửi con ngoài giờ học khi cha mẹ tăng ca. Không chỉ vậy, họ còn phải chịu thêm thuế TNCN từ khoản tiền tăng ca. 

"Với CN, tiết kiệm được đồng nào cũng quý. Việc cố gắng tăng ca để có thêm thu nhập nhưng lại bị trừ thuế vài trăm ngàn đồng/tháng cho thấy mức giảm trừ gia cảnh hiện nay không còn phù hợp. Nhiều CN đã nhờ Công đoàn kiến nghị nâng mức giảm trừ gia cảnh cho đúng với thực tế chi tiêu tại thành phố" - bà Sáu nói.

Do đó, bà kiến nghị mức giảm trừ gia cảnh cần tăng tối thiểu 13 - 14 triệu đồng với cá nhân người nộp thuế và 5 triệu đồng với 1 người phụ thuộc.

Không thể đánh đồng

Sau 17 năm thi hành, Luật Thuế TNCN đã qua nhiều lần sửa đổi nhưng một số quy định vẫn chưa theo kịp biến động kinh tế - xã hội, trong đó có mức giảm trừ gia cảnh. Mức giảm trừ hiện nay được áp dụng từ năm 2020 theo Nghị quyết số 954/2020/UBTVQH14 (11 triệu đồng/tháng áp dụng cho bản thân người nộp thuế; mức giảm trừ gia cảnh 4,4 triệu đồng/tháng với mỗi người phụ thuộc của người nộp thuế).

Trong 5 năm qua, lương cơ sở đã điều chỉnh 2 lần, lương tối thiểu vùng đã được điều chỉnh 3 lần và chuẩn bị được điều chỉnh lần thứ 4 nhằm chia sẻ khó khăn và theo kịp mức sống với NLĐ. Nhưng thực tế cho thấy mức giảm trừ gia cảnh vẫn chưa được điều chỉnh kịp thời.

Ông Trần Thanh Sơn, Chủ tịch Công đoàn Công ty TNHH May mặc Song Ngọc (phường Bình Tân, TP HCM), cho rằng cần xem xét điều chỉnh mức tính thuế TNCN, tăng mức giảm trừ với người phụ thuộc. Không thể đánh đồng như các tỉnh, thành vì chi phí và giá cả của TP HCM thuộc loại cao nhất cả nước.

Theo ông Sơn, lương vùng 1 cao hơn các vùng khác nhưng thuế TNCN thì vẫn đánh đồng. Đây cũng là một trong những nguyên nhân làm tăng chi phí cho NLĐ. "Thu nhập của họ có thể đạt 12 triệu đồng/tháng, thậm chí có những người cao hơn nhưng mức sống, mức chi phí nuôi con, tiền thuê nhà ở thành phố cao hơn nhiều so với khu vực khác. Do vậy, mức thu nhập đó không được tính là cao" - ông Sơn nói.

Vì vậy, NLĐ tại các tỉnh có KCN muốn làm việc gần nhà thay vì lên thành phố. Điều này khiến nhiều DN trong các ngành thâm dụng lao động như dệt may, da giày, điện tử... gặp khó khăn trong tuyển dụng. Để hỗ trợ thu hút lao động, ông Sơn cho rằng chế độ đãi ngộ của DN là chưa đủ mà cần có sự chung tay của chính quyền thành phố và các chính sách về thuế TNCN…

Góp ý xây dựng dự án Luật Thuế TNCN (thay thế) mới đây, nhiều bộ, ngành, địa phương đề nghị tăng mức giảm trừ gia cảnh cho người nộp thuế và người phụ thuộc. Trên cơ sở mức lương cơ sở tại thời điểm áp dụng mức giảm trừ gia cảnh là 1,49 triệu đồng/tháng, đến nay là 2,34 triệu đồng/tháng (tăng 57,05%), Bộ Quốc phòng đã đề nghị nâng mức giảm trừ gia cảnh đối với người nộp thuế lên 17,3 triệu đồng/tháng; nâng mức giảm trừ đối với mỗi người phụ thuộc lên 6,9 triệu đồng/tháng.