Giảm nghèo bền vững: Nhìn lại chặng đường đầy nỗ lực của TP Huế

Từ một địa phương còn nhiều khó khăn, TP Huế đã xây dựng cách tiếp cận giảm nghèo hiệu quả, kết hợp giữa chính sách nhà nước, cộng đồng và vai trò chủ thể của người dân.

Về đích trước 1 năm

Giai đoạn 2022–2025, tỉ lệ hộ nghèo tại Huế giảm bình quân 0,95%/năm, vượt chỉ tiêu Chính phủ và Thành ủy giao (0,7–0,75%/năm). Đến cuối năm 2024, tỉ lệ hộ nghèo còn 1,4%, về đích sớm 1 năm so với mục tiêu Nghị quyết 11-NQ/TU. Kết quả này góp phần quan trọng vào mục tiêu đưa Thừa Thiên – Huế trở thành thành phố trực thuộc Trung ương từ ngày 1-1-2025. Dự kiến cuối năm 2025, tỉ lệ hộ nghèo còn dưới 1,2%, tương đương khoảng 3.870 hộ.

Điểm đáng chú ý trong công tác giảm nghèo bền vững ở địa phương này là sự thay đổi vai trò của người dân: từ thụ hưởng sang chủ động tham gia, lựa chọn mô hình sinh kế phù hợp, mạnh dạn vay vốn, học nghề, áp dụng kỹ thuật mới. Nhiều hộ nghèo đã tự vươn lên thoát nghèo, trở thành điển hình lan tỏa trong cộng đồng, tạo nền tảng bền vững chống tái nghèo.

Cùng với đó, người dân được hưởng lợi rõ rệt từ các chính sách hỗ trợ về sinh kế, vay vốn ưu đãi, nhà ở, nước sạch, y tế, giáo dục và đào tạo nghề – việc làm. Với đồng bào dân tộc thiểu số và các xã vùng sâu, chính sách đã tạo thay đổi mạnh mẽ về sinh hoạt, khả năng tiếp cận thông tin và cơ hội sản xuất.

Tại xã A Lưới 3, mô hình chăn nuôi của bà Lê Thị Thủy (thôn Quảng Lộc) là ví dụ tiêu biểu. Từ quy mô nhỏ, bà mở rộng dựa trên kỹ thuật được tập huấn, chuyển sang mô hình khép kín, kiểm soát dịch bệnh và môi trường. Nhờ đó, mỗi năm bà duy trì 70–80 con heo thịt, 500–700 con gà, vịt xiêm, mang lại nguồn thu ổn định – một điểm sáng của mô hình thoát nghèo tại miền núi.

Nhiều mô hình khác như vườn cây ăn quả của ông Văn Đình Thọ (thôn Vinh Lợi) hay trồng quýt đường của ông Ngô Văn Tuất (Quảng Lộc) cũng đem lại thu nhập tốt, hình thành mạng lưới tương hỗ trong cộng đồng.

Ông Đoàn Thanh Hùng, Chủ tịch UBND xã A Lưới 3, cho biết chính quyền thường xuyên kiểm tra, hỗ trợ vốn, con giống, khoa học – kỹ thuật, kết nối thị trường... nhằm bảo đảm người dân không chỉ thoát nghèo mà còn phát triển bền vững.

Lãnh đạo Sở Nông nghiệp và Môi trường – cơ quan thường trực Chương trình giảm nghèo của TP Huế – khẳng định trong giai đoạn này, các chính sách giảm nghèo đã được triển khai thực hiện đồng bộ. Công tác giảm nghèo trên địa bàn đã được các cấp, các ngành và các địa phương tập trung lãnh đạo, chỉ đạo, triển khai kịp thời, có sự tham gia của toàn xã hội.

Vì vậy, Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững của TP Huế đã đạt được nhiều kết quả quan trọng, thể hiện ở việc tăng cường huy động, bố trí ngân sách và lồng ghép các nguồn lực thực hiện mục tiêu giảm nghèo. Ý thức, trách nhiệm của người dân trong công tác giảm nghèo được nâng lên. Những chính sách hỗ trợ giảm nghèo đã trở thành điểm tựa cho những hộ nghèo, hộ cận nghèo có điều kiện ổn định cuộc sống, tạo động lực cho người nghèo thoát nghèo bền vững.

Đặc biệt, việc thực hiện các chính sách hỗ trợ hộ nghèo, hộ cận nghèo do ảnh hưởng thiên tai, mưa lũ; các chính sách giảm nghèo chung và các dự án thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021-2025… những năm qua không xảy ra các trường hợp khiếu nại, khiếu kiện, phản ảnh của người dân và các cơ quan thông tin, báo chí về công tác quán lý hộ nghèo, hộ cận nghèo như nhiều địa phương khác.

Lấy Nghị quyết làm "Kim chỉ nam" xóa nghèo

Theo lãnh đạo TP Huế, công tác giảm nghèo của địa phương thời gian qua luôn bám sát các Nghị quyết, Chỉ thị của Trung ương về giảm nghèo đa chiều. Thành ủy và UBND TP Huế đã cụ thể hóa bằng nhiều chương trình, kế hoạch sát thực tế từng địa bàn. Công tác lãnh đạo, chỉ đạo, kiểm tra, giám sát được triển khai thường xuyên, đảm bảo chính sách đi đúng đối tượng.

Các chính sách ưu tiên vùng miền núi, dân tộc thiểu số, bãi ngang ven biển; chú trọng phân tích nguyên nhân nghèo để có giải pháp phù hợp từng hộ.

Hạ tầng được coi là chìa khóa để phát triển sinh kế và nâng cao chất lượng đời sống. Thành phố ưu tiên đầu tư giao thông, điện, nước sạch, viễn thông, trường học, y tế tại địa bàn khó khăn. Nhiều tuyến đường liên xã, liên thôn hoàn thành đã giúp giao thương, du lịch cộng đồng và làng nghề phát triển mạnh hơn.

Việc phổ cập hạ tầng số và truyền thông giúp người dân tiếp cận thông tin, học nghề, tìm việc làm trực tuyến, thậm chí khởi nghiệp kinh tế số – phù hợp xu hướng đô thị di sản.

Hàng ngàn hộ nghèo, cận nghèo được hỗ trợ vốn, đào tạo nghề, chuyển giao kỹ thuật nông nghiệp, phát triển các mô hình kinh tế hộ, tổ hợp tác, HTX gắn với thị trường. Nhiều hộ mạnh dạn đổi mới mô hình canh tác, chuyển sang làm dịch vụ – thương mại – du lịch, nâng cao thu nhập. Tỷ lệ lao động qua đào tạo tại vùng ven đô và vùng dân tộc thiểu số tăng lên đáng kể.

Công tác kiểm tra, giám sát được thực hiện thường xuyên. Chính quyền phân công cán bộ theo dõi địa bàn, bảo đảm nguồn lực đến đúng người, đúng mục tiêu; đồng thời lấy ý kiến rộng rãi khi ban hành chính sách để không bỏ sót hộ nghèo thực sự khó khăn.

Truyền thông góp phần giảm nghèo

Tổng kinh phí giai đoạn 2021-2024 để thực hiện dự án truyền thông và giảm nghèo về thông tin là 13.871 triệu đồng. Theo đánh giá của UBND TP Huế, hoạt động truyền thông về giảm nghèo trên địa bàn trong giai đoạn này đã tạo chuyển biến rõ rệt trong nhận thức và trách nhiệm của cộng đồng. Các cơ quan chức năng đã đẩy mạnh sản xuất tin bài, phóng sự truyền hình – phát thanh, đồng thời tổ chức nhiều lớp tập huấn nhằm nâng cao kỹ năng cho đội ngũ cán bộ làm công tác giảm nghèo và truyền thông cơ sở.

Hàng trăm cán bộ tại các địa bàn miền núi như Hương Trà, Nam Đông và A Lưới được trang bị kiến thức mới, góp phần đưa thông tin chính sách đến đúng nhóm đối tượng. 

Hạ tầng thông tin tiếp tục được cải thiện với việc lắp đặt các điểm thu phát sóng, hỗ trợ kết nối băng rộng cho trường học, trạm y tế và các hộ nghèo, cận nghèo. Điều này giúp người dân vùng khó tiếp cận tốt hơn các dịch vụ thiết yếu, mở rộng cơ hội học tập, sản xuất và tiếp cận thị trường.

Song song đó, hoạt động truyền thông về giảm nghèo đa chiều được triển khai mạnh với nhiều phóng sự, ấn phẩm và đặc biệt là 17 cuộc đối thoại chính sách thu hút đông đảo người dân tham gia. Những diễn đàn này tạo cơ hội để người dân bày tỏ nhu cầu, khó khăn, đồng thời giúp chính quyền điều chỉnh chính sách sát thực tế hơn.