Miền Tây trên bản đồ giao thông mới

Trong tổng số 7 tuyến cao tốc mới khu vực phía Nam, ĐBSCL có 3 tuyến là Châu Đốc - Cần Thơ - Sóc Trăng, Cần Thơ - Cà Mau và Hà Tiên - Rạch Giá - Bạc Liêu với tổng chiều dài 563 km, chiếm hơn 57% tổng chiều dài đường cao tốc toàn khu vực. Theo kế hoạch, đường bộ cao tốc Châu Đốc - Cần Thơ - Sóc Trăng, là 1 trong 5 dự án giao thông trọng điểm quốc gia được ví như "long mạch" miền châu thổ, sẽ được khởi công vào tháng 6-2023.

"New highway" này của miền Tây tạo thành trục ngang chiến lược, mở cánh cửa ra miền biên giới Tây Nam thông sang nước bạn Campuchia và cánh cửa ra biển Đông cho miền châu thổ với siêu cảng biển nước sâu Trần Đề trong tương lai.

Tuyến cao tốc này có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, tháo các điểm nghẽn, mở ra không gian phát triển mới, tạo xung lực mới, không chỉ tạo ra một không gian phát triển mới cho 4 địa phương (An Giang, Cần Thơ, Hậu Giang, Sóc Trăng), liên kết các tiểu vùng thuộc Tứ giác Long Xuyên, Tây sông Hậu và bán đảo Cà Mau mà còn vẽ lại bản đồ giao thông, du lịch, liên kết vùng với TP HCM, Đông - Tây Nam Bộ, có tác động liên vùng và tầm quốc gia.

Trong 5 năm tới, trung ương sẽ đầu tư hơn 100.000 tỉ đồng phát triển hạ tầng giao thông vận tải vùng ĐBSCL. Hàng loạt công trình cầu, đường đang thi công, chuẩn bị khởi công, hoàn thành, đưa vào sử dụng sẽ hòa nhịp cùng tuyến cao tốc miền Tây. Điểm mới trong dự kiến bố trí nguồn vốn là sử dụng đa dạng các nguồn, xác định ngân sách trung ương và địa phương rõ ràng. Tiền đầu tư vào các dự án giao thông mang tính "mở đường", có khả năng tạo ra vốn mới từ khai thác quỹ đất, các cụm đô thị, khu kinh tế, công nghiệp, thúc đẩy thương mại và dịch vụ dọc các tuyến cao tốc đi qua.

Làm mới trên các công trình giao thông mới, đặc biệt là tuyến cao tốc trọng điểm quốc gia, đòi hỏi phải giải bài toán về vốn, phân kỳ đầu tư hợp lý và tuân thủ kỷ luật, tính thống nhất, đồng bộ với hệ thống quy hoạch của quốc gia, vùng và địa phương; hình thức đầu tư, cơ cấu nguồn vốn, khả năng hấp thụ vốn; năng lực của địa phương, các cơ chế, chính sách đặc thù triển khai dự án, tiến độ hoàn thành; trách nhiệm tổ chức thực hiện của Chính phủ, bộ ngành trung ương và các địa phương có dự án đi qua... nhằm bảo đảm tính khả thi về cân đối nguồn vốn và tổ chức triển khai dự án, hiệu quả cao nhất; khắc phục tình trạng quyết định đầu tư nhanh nhưng triển khai chậm, kéo dài, gây lãng phí.

Để vẽ lại bản đồ giao thông đường bộ miền Tây với mảng màu sáng, đòi hỏi các cơ quan trung ương và các địa phương có công trình đi qua cần tập trung cao cho giải phóng mặt bằng, bảo đảm nguồn cung vật liệu, tăng cường phối hợp triển khai. Tập trung hoàn thành hệ thống giao thông kết nối, đường gom để phát huy tối đa hiệu quả.

Kỳ vọng về một diện mạo mới cho giao thông miền Tây nhưng cần nhận diện và vượt qua các thách thức, vừa giải quyết dứt điểm các điểm nghẽn vừa có cách tiếp cận mới.