Từ tháng 7-2021 đến 12-2023, ông Nguyễn Thanh Tuân làm việc tại Công ty CP Dịch vụ Quản lý CTM (quận 3, TP HCM). Hằng tháng công ty đều trích lương của ông để đóng các khoản BHXH, BHYT, bảo hiểm thất nghiệp (BHTN). Thế nhưng, khi nghỉ việc, ông Tuân mới biết công ty đang nợ BHXH dẫn đến không thể chốt sổ BHXH để làm thủ tục hưởng trợ cấp thất nghiệp.
Quy định rõ, tăng chế tài
Ông Tuân đã gửi kiến nghị đến cơ quan BHXH đề nghị truy thu khoản tiền nợ của công ty để giải quyết quyền lợi liên quan nhưng không có kết quả.
Theo số liệu của BHXH TP HCM, tính đến hết tháng 2-2025, Công ty CP Dịch vụ Quản lý CTM đang nợ BHXH 19 tháng gần 8,9 tỉ đồng. Đây cũng là một trong số 100 doanh nghiệp (DN) bị BHXH thành phố bêu tên do nợ kéo dài (trên 6 tháng), số tiền nợ lớn. Bên cạnh đó, thành phố hiện có 14.831 DN đang nợ BHXH từ 3 tháng trở lên.
Theo Bộ Nội vụ, thời gian qua, dù cơ quan BHXH thực hiện nhiều giải pháp nhằm hạn chế tình trạng chậm đóng, trốn đóng BHXH. Song, tình trạng này vẫn còn diễn ra ở nhiều DN, địa phương (bình quân trên 10.000 tỉ đồng/năm), với thời gian dài, khó có khả năng thu hồi, ảnh hưởng tới việc giải quyết chế độ BHXH của người lao động (NLĐ).
Người lao động và doanh nghiệp làm thủ tục tại BHXH TP HCM
Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng trên, trong đó có việc chưa xác định, quản lý chặt chẽ đối tượng thuộc diện tham gia BHXH bắt buộc; các giải pháp, biện pháp xử lý tình trạng chậm đóng, trốn đóng BHXH gặp nhiều vướng mắc dẫn đến chưa đạt hiệu quả. Để khắc phục, Luật BHXH 2024 (có hiệu lực từ 1-7-2025) đã hoàn thiện các chế tài xử lý vi phạm pháp luật về BHXH, nhất là đối với các hành vi chậm đóng, trốn đóng, trục lợi BHXH để phù hợp thực tiễn.
Theo đó, luật đã đưa ra khái niệm cụ thể về các hành vi chậm đóng, trốn đóng BHXH bắt buộc, BHTN và các biện pháp xử lý. Cụ thể, đối với người sử dụng lao động (NSDLĐ) có hành vi chậm đóng, trốn đóng BHXH, BHTN sẽ bị bắt buộc đóng đủ số tiền chậm đóng, trốn đóng; nộp số tiền bằng 0,03%/ngày tính trên số tiền BHXH, BHTN chậm đóng, trốn đóng và số ngày chậm đóng, trốn đóng vào quỹ BHXH, BHTN; xử phạt vi phạm hành chính theo quy định của pháp luật; không xem xét trao tặng các danh hiệu thi đua, hình thức khen thưởng.
Riêng đối với hành vi trốn đóng BHXH, BHTN, NSDLĐ còn có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định của pháp luật.
Lo phạm luật
Đại diện Công ty TNHH Minami, cho hay công ty có thuê 1 lao động làm công việc vệ sinh văn phòng, chỉ làm 3 ngày/tuần, mỗi ngày từ 1 - 1,5 giờ, lương từ 1,5 - 2 triệu đồng/tháng.
"Theo quy định của Luật BHXH mới, trường hợp DN không đăng ký hoặc đăng ký không đầy đủ số người phải tham gia BHXH bắt buộc trong thời hạn nhất định thì bị xem là chậm đóng hoặc trốn đóng. Vậy trường hợp trên, nếu công ty không tham gia BHXH cho NLĐ thì có bị xem là trốn đóng BHXH không?" - đại diện công ty thắc mắc.
Tương tự, ông Vũ Trọng Hiền, Giám đốc nhân sự Công ty TNHH May thêu Thuận Phương, băn khoăn về trường hợp NLĐ nghỉ không hưởng lương quá 14 ngày trong tháng thì có phải tham gia BHTN, BHYT không. Bởi Luật BHXH có quy định rõ NLĐ nghỉ không hưởng lương từ 14 ngày trở lên trong tháng sẽ không tham gia BHXH, nhưng tại Luật Việc làm chỉ quy định trường hợp NLĐ nghỉ ốm đau, thai sản từ 14 ngày trở lên trong tháng thì không đóng BHTN của tháng đó.
Do vậy, công ty lo lắng nếu báo giảm đóng BHTN đối với NLĐ nghỉ không hưởng lương quá 14 ngày trong tháng, liệu có bị phạm vào hành vi chậm đóng, trốn đóng BHTN theo quy định mới?
Bà Phan Thị Mai, Trưởng Phòng Quản lý Thu - Sổ, Thẻ BHXH TP HCM, cho biết theo quy định của pháp luật hiện hành, căn cứ đóng BHXH, BHYT, BHTN là tiền lương ghi trong hợp đồng lao động (HĐLĐ) của NLĐ. Họ không làm việc, không hưởng lương sẽ không có căn cứ tính đóng các khoản bảo hiểm.
Do đó, NLĐ nghỉ việc không hưởng lương quá 14 ngày trong tháng thì tháng đó DN và NLĐ không phải đóng BHXH, BHYT, BHTN. Nhưng theo quy định tại Luật BHXH 2024, trường hợp DN và NLĐ có thỏa thuận về đóng bảo hiểm trong thời gian nghỉ không hưởng lương thì hai bên phải đóng đầy đủ các khoản BHXH, BHYT, BHTN theo đúng tỉ lệ quy định (32%).
Đối với trường hợp NLĐ làm việc không trọn thời gian mà Công ty TNHH Minami nêu, đại diện BHXH thành phố cho hay theo quy định hiện hành, nếu DN có giao kết HĐLĐ với NLĐ, cơ quan BHXH sẽ thu BHXH của NLĐ, mức thấp nhất bằng mức lương tối thiểu vùng.
Còn theo Luật BHXH 2024 quy định người làm việc theo HĐLĐ không xác định thời hạn, HĐLĐ có thời hạn từ đủ 1 tháng trở lên (kể cả trường hợp NLĐ và NSDLĐ thỏa thuận bằng tên gọi khác) nhưng nội dung thể hiện có trả công, tiền lương và sự quản lý, điều hành, giám sát của một bên, làm việc không trọn thời gian, có tiền lương trong tháng bằng hoặc cao hơn tiền lương làm căn cứ đóng BHXH bắt buộc thấp nhất, thì thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc.
Nghiên cứu thật kỹ
Theo BHXH TP HCM, hiện nhiều DN có suy nghĩ rằng hành vi chậm đóng, trốn đóng chỉ bao gồm trường hợp chưa đóng hoặc đóng không đầy đủ số tiền BHXH, BHYT, BHTN cho NLĐ. Nhưng thực tế còn bao gồm cả hành vi: không đăng ký hoặc đăng ký không đầy đủ số người phải tham gia; đăng ký tiền lương làm căn cứ đóng thấp hơn quy định. Bên cạnh đó, Luật BHXH 2024 cũng có quy định rõ các mốc thời gian để xác định hành vi chậm đóng hay trốn đóng. Do đó, các DN cần nghiên cứu quy định để thực hiện đúng.
và quét mã QR
Bình luận (0)