Ông Nguyễn Thạch Lân - Giám đốc điều hành, người sáng lập Công ty TNHH Thương mại và Dịch vụ Motorcycles TV (Motorcycles TV) - cho biết đã mang chiếc xe hoán cải hoàn chỉnh đến Cục Đăng kiểm Việt Nam - Bộ Xây dựng để cơ quan này thẩm tra, đánh giá.
Hàng loạt vấn đề cần làm rõ
Theo ông Lân, trong cuộc họp với Motorcycles TV, Cục Đăng kiểm Việt Nam đã đặt ra hàng loạt câu hỏi về giải pháp tự động hóa, chế độ vận hành... của xe máy chạy xăng hoán cải thành xe điện.
Cụ thể: Hệ thống nhận diện khi nào xe chạy xăng, khi nào chuyển sang chạy điện được thiết kế như thế nào để bảo đảm sự linh hoạt? Thông tin hiển thị năng lượng, cách báo dung lượng pin và dự báo quãng đường có thể di chuyển bằng điện được xây dựng ra sao? Quy trình kỹ thuật trước và sau khi lắp đặt bộ chuyển đổi có những khác biệt gì? Bài toán kinh tế - gồm chi phí lắp đặt, phí kiểm tra, kiểm định và lợi ích vận hành - được tính toán ra sao? Có thể áp dụng cho nhiều dòng xe thông qua bộ chuyển đổi dùng chung không...?
Hoán cải động cơ điện cho xe máy xăng tại Công ty TNHH Thương mại và Dịch vụ Motorcycles TV. Ảnh: NGUYỄN HẢI
Ngoài ra, phía cơ quan quản lý cũng nêu nhiều vấn đề cần xử lý xung quanh tính pháp lý. Chẳng hạn, việc thay đổi khối lượng và kích thước của xe sau khi lắp đặt có nằm trong phạm vi cho phép theo quy chuẩn kỹ thuật? Đã có phương án nào để ngăn việc người dùng xe hoán cải (chạy được cả xăng và điện) vào vùng phát thải thấp nhưng vẫn chạy xăng? Có thiết bị nào ghi lại chế độ vận hành (xăng/điện), vị trí hoặc dữ liệu hành trình để phục vụ kiểm tra khi cần?
"Tuy nhiên, Cục Đăng kiểm Việt Nam cũng cho rằng theo quy định hiện tại, xe mới khi chuyển đổi phải có sự đồng thuận của nhà sản xuất. Còn xe đang lưu hành thì không thuộc phạm vi điều chỉnh, do đó được phép cải tạo theo hướng dẫn kỹ thuật và kiểm định" - ông Lân thông tin.
Trong khi đó, ông Bùi Hòa An, Phó Giám đốc Sở Xây dựng TP HCM, cho hay việc hoán cải xe máy tại Việt Nam mới dừng ở mức thử nghiệm trong phạm vi nhỏ. Một số cơ sở cơ khí ở Hà Nội và Đà Nẵng từng thử "độ chế" xe xăng thành xe điện nhưng chưa thể lưu thông do thiếu quy chuẩn quốc gia. Sở Xây dựng TP HCM đang đánh giá kỹ tính khả thi bởi hoạt động này liên quan trực tiếp đến an toàn kỹ thuật, khung pháp lý và quy trình kiểm định.
Về mặt kỹ thuật, xe hoán cải vẫn sử dụng khung và hệ thống phanh nhưng thay thế cụm động cơ bằng mô-tơ điện, bộ điều khiển và pin. Pin phải có hệ thống quản lý để tránh quá nhiệt, cháy nổ; toàn bộ hệ thống điện cần đáp ứng chuẩn chống nước và chống rò rỉ. Khung xe cũng phải tính toán lại do thay đổi tải trọng từ pin. Khi chưa có quy chuẩn quốc gia, các mẫu xe hoán cải buộc phải tạm dừng ở mức nghiên cứu.
"So với xe điện nguyên bản, xe hoán cải khó đạt hiệu suất tương đương vì phụ thuộc tay nghề kỹ thuật và chất lượng linh kiện" - lãnh đạo Sở Xây dựng TP HCM đánh giá.
Chưa có quy định đăng kiểm, bảo hiểm
Cũng theo ông Bùi Hòa An, về mặt pháp lý, hiện chưa có quy định đăng kiểm hay bảo hiểm cho loại phương tiện này nên rủi ro khi xảy ra sự cố là rất lớn.
Do đó, Sở Xây dựng TP HCM đề xuất sớm ban hành quy chuẩn kỹ thuật quốc gia cho xe điện và xe hoán cải, làm cơ sở quản lý động cơ, pin, tiêu chuẩn phòng cháy chữa cháy, an toàn điện và quy trình kiểm định trước khi lưu thông. Đồng thời, kiến nghị siết chặt quản lý đối với linh kiện, cơ sở hoán cải; yêu cầu nhà sản xuất cung cấp hướng dẫn sử dụng sạc pin rõ ràng, bảo hành tương xứng và chịu trách nhiệm về an toàn phương tiện.
Ở góc nhìn kỹ thuật, kỹ sư cầu đường Trần Văn Tường cho rằng đề xuất hoán cải xe xăng thành xe điện này không gây áp lực lên hạ tầng giao thông nhưng muốn triển khai thì phải có cơ sở khoa học rõ ràng. "Cần một đơn vị độc lập đứng ra nghiên cứu, đánh giá từng nhóm phương tiện để xác định mức độ khả thi, an toàn và chi phí thực tế trước khi áp dụng rộng rãi" - ông đề nghị.
Động cơ điện đã được lắp vào bánh xe máy hoán cải. Ảnh: NGUYỄN HẢI
Theo ông Tường, hiệu quả của chương trình chỉ có thể bảo đảm khi được quản lý bằng hệ thống tiêu chuẩn, quy chuẩn thống nhất, từ đó mới có thể triển khai rộng ra thực tế mà không phát sinh rủi ro kỹ thuật hay chi phí ngoài dự kiến cho người dân.
Theo TS Trần Đăng Long, Chủ nhiệm Bộ môn Ô tô - Trường ĐH Bách khoa TP HCM, mẫu xe hoán cải của Motorcycles TV với động cơ điện được lắp ở bánh xe trước có thể hoạt động được nhưng cần thử nghiệm kỹ để đánh giá thêm. Ông phân tích: Thực tế, nếu dẫn động bằng bánh xe trước, khi lên dốc sẽ gặp khó khăn, thậm chí khó bảo đảm an toàn. Bởi lẽ, bánh trước thường được thiết kế với tải trọng thấp để dễ di chuyển, khi gắn thêm động cơ vào sẽ làm thay đổi tải trọng, dẫn đến mất cân đối, nhất là khi xe "ôm cua".
Hiệu quả kinh tế chưa thuyết phục
TS Nguyễn Văn Long Giang, Trưởng Khoa Cơ khí động lực - Trường ĐH Sư phạm Kỹ thuật TP HCM, cho hay tại trường đã có nhiều đề án thử nghiệm chuyển đổi xe xăng sang điện nhưng kết quả mang lại chưa đủ thuyết phục, tính ứng dụng chưa cao. Nguyên do là không chỉ độ an toàn tổng thể chưa đạt như mong đợi mà ngay cả độ thẩm mỹ cũng không đạt.
Các chuyên gia cho rằng hiện có khá nhiều hãng xe máy điện tham gia thị trường với đa dạng mẫu xe, trong đó có nhiều mẫu có mức giá còn rẻ hơn xe máy xăng. Do đó, cơ quan quản lý, doanh nghiệp và người tiêu dùng cần cân nhắc về hiệu quả kinh tế của xe hoán cải.
TS Nguyễn Trung Nhân, Trường ĐH Công nghiệp TP HCM, cho rằng xe máy điện thông thường chỉ sử dụng điện áp 12 - 24 V nên không thể gây nguy hiểm đối với người. Tuy nhiên, vẫn phải lưu ý nguy cơ cháy nổ khi lắp thiết bị điện vào xe máy, đồng thời phải kiểm định chất lượng kỹ lưỡng với những thiết bị này.
và quét mã QR
Bình luận (0)