LẮNG NGHE NGƯỜI DÂN HIẾN KẾ: Đột phá phát triển giao thông xanh, môi trường xanh

Trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng trở nên nghiêm trọng, các thành phố lớn trên thế giới đều chuyển hướng phát triển theo xu hướng giao thông bền vững và thân thiện với môi trường.

Tối ưu hóa giao thông bằng công nghệ

TP HCM với dân số đông và tốc độ đô thị hóa nhanh hiện đối mặt nhiều thách thức liên quan ô nhiễm không khí và kẹt xe. Phần lớn nguyên nhân gây ô nhiễm không khí đến từ lượng lớn xe máy và ô tô cá nhân.

TP HCM cần có các biện pháp mạnh mẽ để khuyến khích người dân chuyển sang sử dụng phương tiện công cộng. Có thể thu phí cao đối với xe cá nhân khi vào các khu vực trung tâm thành phố trong giờ cao điểm. Mô hình này đã được áp dụng thành công tại Singapore và nhiều thành phố lớn như London - Anh. Ngoài ra, việc phát triển các ứng dụng chia sẻ xe (carpooling) sẽ giúp giảm số lượng phương tiện di chuyển cùng lúc trên đường, vừa giảm kẹt xe vừa giảm lượng khí thải.

Việc thay thế dần hệ thống xe buýt truyền thống bằng các dòng xe buýt điện sẽ giảm đáng kể lượng khí thải CO2. Chính quyền có thể hợp tác với các nhà sản xuất ô tô trong và ngoài nước để đưa những mẫu xe điện mới vào hoạt động, đồng thời hỗ trợ doanh nghiệp vận tải trong việc chuyển đổi đội xe.

Để khuyến khích sử dụng xe điện, TP HCM cần đầu tư xây dựng mạng lưới trạm sạc phủ khắp các quận - huyện, nhất là nơi đông dân cư và bãi đỗ xe công cộng. Có thể tận dụng các nguồn năng lượng mặt trời và gió để cung cấp cho trạm sạc xe điện, đèn giao thông, khu vực công cộng. Điều này cũng đóng góp vào mục tiêu giảm phát thải carbon của thành phố.

Bên cạnh đó, TP HCM cần đẩy mạnh hoàn thiện các tuyến metro và phát triển hệ thống BRT. Hệ thống metro không chỉ giúp giảm ùn tắc giao thông mà còn là bước tiến quan trọng trong việc chuyển đổi thói quen sử dụng phương tiện cá nhân sang phương tiện công cộng của người dân.

Công nghệ đóng vai trò quan trọng trong việc tối ưu hóa giao thông đô thị và giảm thiểu tác động xấu đến môi trường. Việc lắp đặt các cảm biến môi trường để theo dõi lượng khí thải, tình trạng giao thông sẽ giúp thành phố quản lý tốt hơn việc phân luồng giao thông, giảm thiểu tắc đường và cải thiện chất lượng không khí. Trí tuệ nhân tạo (AI) có thể được sử dụng để phân tích dữ liệu giao thông theo thời gian thực, từ đó điều chỉnh tín hiệu giao thông linh hoạt hơn, tránh tình trạng ùn tắc trong giờ cao điểm, giúp giảm thiểu lượng khí thải từ phương tiện dừng chờ lâu.

Để thành phố xanh, sạch, đẹp bền vững

Bên cạnh việc phát triển giao thông xanh, TP HCM cần chú trọng xây dựng các khu vực đô thị xanh, tăng cường cây xanh và không gian công cộng thân thiện với môi trường.

Thành phố có thể tạo ra các khu đô thị mới tích hợp với không gian xanh như công viên, hồ nước và cây xanh ven đường. Các công trình xanh này không chỉ giúp điều hòa không khí mà còn cung cấp không gian vui chơi, thư giãn cho cư dân. Cần phát triển thêm các tuyến đường đi bộ và đường dành cho xe đạp để khuyến khích người dân di chuyển bằng phương tiện không động cơ.

Hiện nay, diện tích cây xanh bình quân đầu người tại TP HCM thấp hơn nhiều so với tiêu chuẩn quốc tế. Cần xây dựng thêm công viên và khu vực cây xanh công cộng tại các khu dân cư mới và khu vực nội đô. Những mảnh đất trống, khu vực bỏ hoang hoặc đất công không sử dụng nên được chuyển đổi thành các công viên nhỏ (pocket parks).

TP HCM nên khuyến khích trồng cây xanh trên cao tại các tòa nhà chung cư, văn phòng, trường học, bệnh viện nhằm tăng cường không gian xanh và giảm hiệu ứng đảo nhiệt đô thị. Cần ưu tiên các dự án "đô thị sinh thái" trong quy hoạch và phát triển, với quy định rõ ràng về tỉ lệ cây xanh bắt buộc trong từng khu vực.

TP HCM có thể triển khai mô hình "mảng xanh di động" qua việc trồng cây xanh dọc theo các tuyến đường giao thông, kết hợp với hệ thống đường hoa và cây bụi để giảm bụi mịn và tiếng ồn. Cần khuyến khích trồng cây tại các khu công nghiệp, nhà máy nhằm giảm tác động tiêu cực của khí thải công nghiệp. Thực hiện các chương trình đô thị xanh với sự tham gia của người dân, như tặng cây cho hộ gia đình hoặc tổ chức cuộc thi "khu phố xanh sạch đẹp".

Bên cạnh đó, TP HCM nên khuyến khích sử dụng vật liệu tái chế và thân thiện với môi trường trong thiết kế, xây dựng các không gian công cộng. Công nghệ có thể hỗ trợ mạnh mẽ trong việc xây dựng môi trường xanh, thông qua hệ thống giám sát và quản lý cây xanh tự động, sử dụng cảm biến để đo độ ẩm đất, sức khỏe cây, giúp tiết kiệm nước và công sức bảo dưỡng.

TP HCM có thể triển khai các ứng dụng di động để người dân có thể báo cáo về việc mất cây xanh, xả rác trái phép hoặc tình trạng ô nhiễm môi trường. Để đạt được mục tiêu lâu dài, cần chú trọng thay đổi nhận thức của người dân bằng các chương trình giáo dục về bảo vệ môi trường trong trường học, khuyến khích học sinh tham gia các dự án trồng cây, làm sạch môi trường; tổ chức các chiến dịch truyền thông, vinh danh cá nhân, tổ chức có đóng góp tích cực trong việc xây dựng không gian xanh, tạo động lực cho cộng đồng cùng tham gia.

Việc phát triển hệ thống giao thông xanh, môi trường xanh không chỉ là yêu cầu cấp thiết mà còn là yếu tố quan trọng để xây dựng TP HCM trở thành thành phố đáng sống hơn. Từ các giải pháp phát triển phương tiện công cộng thân thiện với môi trường đến việc sử dụng năng lượng tái tạo, TP HCM có thể tiên phong trong việc giảm thiểu khí thải và bảo vệ môi trường.

Với nhiều giải pháp đồng bộ cùng hành động tích cực, quyết liệt của chính quyền và người dân, chắc chắn một ngày không xa, chúng ta sẽ tạo nên một thành phố xanh, sạch, đẹp bền vững hơn, mang lại cuộc sống tốt đẹp hơn cho người dân.