Lắng nghe và thấu hiểu

Hiện nay, lực lượng lao động có khoảng cách thế hệ, từ việc giao tiếp cho đến quan điểm về công việc và sự nghiệp. Điều này khiến nhiều doanh nghiệp gặp khó trong việc kết nối và duy trì sự gắn kết.

Tại một công ty xây dựng và kỹ thuật ở quận 7, TP HCM, phòng họp sáng thứ hai thường trở thành "sân khấu" của Trịnh Tuấn Anh - 23 tuổi, kiến trúc sư mới gia nhập doanh nghiệp này khoảng 4 tháng. Trái với không khí nghiêm túc thường thấy trong các buổi báo cáo tiến độ công việc, Tuấn Anh liên tục xen vào bằng những câu bông đùa.

Sự xuất hiện của Tuấn Anh ban đầu tạo không khí mới mẻ, thú vị nhưng về sau lại khiến một số đồng nghiệp khó chịu, nhất là những người làm việc nghiêm túc. Nhiều người cho rằng anh không tuân thủ quy tắc khi họp và chưa thật sự hiểu văn hóa tôn trọng lẫn nhau nơi công sở.

Theo anh Lê Hoài Đẳng, trưởng bộ phận thiết kế của công ty nêu trên, Tuấn Anh có năng lực, tiếp thu nhanh và không ngại đóng góp ý tưởng trong các dự án. Sau vài lần họp, khi được góp ý về cách hành xử, Tuấn Anh giải thích: "Em chỉ muốn tạo không khí vui vẻ. Làm công việc sáng tạo mà nghiêm trọng quá thì dễ bế tắc lắm".

Trong khi đó, chị Phạm Lệ Thu - trưởng phòng tuyển dụng của một doanh nghiệp truyền thông tại quận 4, TP HCM - chưa hết tiếc nuối khi nhận được đơn nghỉ việc từ Nguyễn Thị Bích Hạnh, nhân viên thiết kế tiềm năng của công ty. Hạnh chỉ mới gắn bó với công ty này 7 tháng, được tạo điều kiện học hỏi và có lộ trình phát triển rõ ràng.

Lý do nghỉ việc được Hạnh đưa ra là muốn tìm môi trường làm việc nhiều thử thách để thử sức, phù hợp hơn với đam mê của cô. Chị Thu trăn trở: "Chúng tôi đã đầu tư rất nhiều thời gian và nguồn lực để hỗ trợ các bạn trẻ phát triển, đồng thời kỳ vọng họ sẽ gắn bó lâu dài. Thế nhưng, có vẻ cách giới trẻ nhìn nhận công việc và lòng trung thành với công ty đã khác nhiều so với thế hệ chúng tôi".

Theo tiến sĩ tâm lý Đào Lê Hòa An, Giám đốc Trung tâm Ứng dụng khoa học tâm lý và hướng nghiệp Jobway (quận 1, TP HCM), nhiều lao động trẻ hiện nay có cá tính mạnh và tinh thần phản biện. Họ sẵn sàng đặt câu hỏi, thậm chí thách thức những quy tắc truyền thống và hệ thống cấp bậc trong môi trường làm việc. Điều đó cho thấy họ mong muốn đóng góp và được công nhận như một cá nhân độc lập.

"Ngoài việc coi trọng tính minh bạch, họ còn ưu tiên làm việc trong môi trường có chính sách rõ ràng, giao tiếp cởi mở. Nhiều người trẻ không xem nhẹ công việc, mà chỉ tìm cách thể hiện bản thân một cách chân thật, linh hoạt và sáng tạo hơn" - TS An phân tích. Bên cạnh đó, lao động trẻ mong muốn được lắng nghe, tôn trọng và có cơ hội phát huy năng lực.

Ông Đỗ Anh Quân, Tổng Giám đốc Công ty TNHH Core Fitness & Yoga (quận Bình Thạnh, TP HCM), cho rằng để khai thác tối đa tiềm lực của đội ngũ đa thế hệ, doanh nghiệp cần chủ động xây dựng văn hóa tôn trọng và chấp nhận sự khác biệt. Đồng thời, khuyến khích đối thoại cởi mở, phản hồi hai chiều để mọi cá nhân đều được lắng nghe và thấu hiểu. Tư duy quản lý cũng cần chuyển đổi từ mệnh lệnh sang huấn luyện, từ giám sát sang đồng hành, khích lệ tinh thần sáng tạo và tự chủ.

Ông Quân cho rằng lao động trẻ cần học cách thể hiện cá tính và quan điểm một cách rõ ràng, vừa tự tin nhưng vừa giữ được sự tôn trọng và chuyên nghiệp để xây dựng hình ảnh tích cực nơi công sở. Điều quan trọng không kém với các bạn trẻ là rèn luyện sự kiên nhẫn, chú trọng những kỹ năng mềm như giao tiếp, làm việc nhóm và quản lý cảm xúc để dễ hòa nhập, hợp tác với các thế hệ đi trước.