Lấy lại niềm tin cho người tiêu dùng

Theo đó, nhiều nhóm hàng hóa bắt buộc phải thực hiện truy xuất kể từ ngày 1-1-2026.

Đây là bước đi quan trọng, thể hiện quyết tâm của cơ quan quản lý trong việc tăng cường minh bạch thông tin, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và nâng cao hiệu quả chống hàng giả, hàng nhái. Trong bối cảnh thị trường còn tiềm ẩn nhiều rủi ro về hàng giả, hàng kém chất lượng, công cụ này càng có ý nghĩa thiết thực.

Để truy xuất nguồn gốc thực sự phát huy hiệu quả, một trong những nguyên tắc đầu tiên và quan trọng nhất là mã, tem truy xuất phải là hàng thật. Thực tế thời gian qua, có tình huống người tiêu dùng kiểm tra mã, tem truy xuất nguồn gốc trên một số sản phẩm thì thấy không hiển thị hoặc không truy xuất được thông tin. Điều này khiến họ không khỏi nghi ngại về khả năng ngay cả tem chống hàng giả cũng có thể bị làm giả, làm giảm niềm tin vào công cụ vốn được kỳ vọng là "lá chắn" bảo vệ cho bản thân mình.

Mã và tem truy xuất nguồn gốc cần được thiết kế đơn giản, rõ ràng để mọi người dân đều có thể sử dụng, ngay cả người lớn tuổi và người sống ở vùng sâu, vùng xa với hạ tầng viễn thông còn hạn chế. Trong khi đó, hàng giả, hàng nhái có xu hướng len lỏi về những khu vực có điều kiện kinh tế khó khăn, nơi công tác quản lý còn gặp nhiều thách thức. Đây chính là những "khoảng trống" cần có giải pháp lấp đầy để tránh gây thiệt hại cho người tiêu dùng và các doanh nghiệp làm ăn chân chính.

Ngoài ra, cũng cần mở rộng yêu cầu bắt buộc truy xuất nguồn gốc với mọi mặt hàng tiêu dùng thiết yếu nhằm kiểm soát chất lượng hàng hóa tốt hơn.

Năm 2025, lực lượng quản lý thị trường, công an... tại các địa phương đã nỗ lực truy quét hàng giả, hàng nhái và đạt được những kết quả nhất định. Tuy nhiên, đây là nhiệm vụ cần được thực hiện liên tục và xuyên suốt, không thể chỉ tập trung vào các đợt cao điểm. Dịp Tết Nguyên đán Bính Ngọ 2026 sắp tới, các cơ quan chức năng cần tăng cường công tác hậu kiểm, kiểm tra, giám sát trên diện rộng, từ các chợ bán buôn, bán lẻ truyền thống cho tới các kênh kinh doanh online - nơi hàng giả, hàng nhái có xu hướng gia tăng mạnh. Đồng thời, phải có giải pháp bảo đảm nguồn cung hàng thật đến được với người dân.

Về lâu dài, các bộ, ngành, địa phương cần đẩy mạnh ứng dụng công nghệ trong truy xuất, truy vết hàng hóa như sử dụng trí tuệ nhân tạo, blockchain, tem điện tử. Tăng cường phối hợp giữa các lực lượng chức năng để kịp thời phát hiện các đối tượng và thủ đoạn làm giả ngày càng tinh vi.

Giải pháp mạnh tay hơn nữa là xem xét nâng mức xử phạt đối với các vi phạm, có thể xử lý hình sự thay vì chỉ dừng ở xử phạt hành chính.

Hàng giả, hàng kém chất lượng ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe, tính mạng, niềm tin của người tiêu dùng và nền kinh tế. Chỉ khi giải quyết tận gốc, củng cố được niềm tin của nhân dân thì mới có thể tạo được sự đồng thuận xã hội để xử lý hiệu quả.