Người khuyết tật tìm thấy chính mình: Lợi ích kép

Dù đã nhận được sự quan tâm của Nhà nước và nhiều hỗ trợ nhưng phần lớn người khuyết tật (NKT) vẫn đối mặt với khó khăn trong đời sống và hòa nhập xã hội. Để họ thật sự vươn lên tự chủ, yếu tố then chốt chính là cơ hội được học nghề và có việc làm ổn định, phù hợp.

Truyền cảm hứng

Theo ông Nguyễn Văn Cử, Phó Giám đốc Trung tâm Khuyết tật và Phát triển (DRD), thực tế cho thấy nhiều doanh nghiệp (DN) sau khi tuyển dụng lao động khuyết tật đã bất ngờ trước hiệu quả công việc và tinh thần làm việc của họ.

Từ kinh nghiệm đào tạo và kết nối việc làm, ông Cử cho biết NKT, nhất là khiếm thị, có khả năng cảm âm, trí nhớ và sự tập trung nổi bật, rất phù hợp với công việc trực tổng đài, chăm sóc khách hàng hay bán hàng. NKT vận động chi dưới lại có đôi tay linh hoạt, khéo léo nên khi tham gia dây chuyền sản xuất may mặc thường đạt năng suất cao.

Chính sự kiên trì và tinh thần cầu tiến đã giúp NKT không chỉ hoàn thành công việc mà còn lan tỏa động lực tích cực trong môi trường làm việc. "Khi được trao cơ hội phù hợp, NKT thường trân trọng công việc, nỗ lực nhiều hơn, có ý thức kỷ luật cao và gắn bó lâu dài. Điều này giúp DN ổn định nhân sự, tiết kiệm chi phí tuyển dụng - đào tạo, đồng thời NKT là tấm gương nghị lực, truyền cảm hứng cho tập thể" - ông Cử đánh giá.

Thực tế, Công ty TNHH Changshin Việt Nam (tỉnh Đồng Nai) nhiều năm qua đã chú trọng tuyển dụng và tạo việc làm cho hàng trăm lao động khuyết tật. Công ty xem NKT là một phần quan trọng trong lực lượng sản xuất, đồng thời sắp xếp công việc dựa trên sức khỏe và nguyện vọng của từng người để NKT phát huy năng lực mà không bị quá tải. Bên cạnh tạo việc làm, DN còn xây dựng môi trường nhân văn, hằng năm tổ chức họp mặt, biểu dương gương điển hình, trao quà nhân ngày NKT Việt Nam (18-4) và hỗ trợ kịp thời những trường hợp khó khăn đột xuất.

Tại TP Hà Nội, chuỗi Giặt Là Sáng do người khiếm thính vận hành cũng là minh chứng cho giá trị xã hội và kinh tế khi trao cơ hội cho NKT. Với 5 cơ sở trên toàn quốc, DN vừa mang đến dịch vụ giặt là chất lượng vừa tạo việc làm bền vững cho cộng đồng người khiếm thính.

Nhiều ưu đãi

Bà Lương Thị Kiều Thúy, Giám đốc Công ty CP Nhượng quyền Kinh doanh Xã hội Sáng Group - Giặt Là Sáng (phường Hoàng Mai, TP Hà Nội), cho biết người lao động (NLĐ) có mức lương khởi điểm 4,28 triệu đồng/tháng, sau đào tạo là 5,35 triệu đồng/tháng, kèm phụ cấp, bảo hiểm và thưởng năng suất.

"Việc sử dụng lao động khuyết tật không chỉ mang lại lợi ích cho chính họ mà còn giúp DN xây dựng hình ảnh nhân văn, gia tăng sự gắn kết nội bộ. Khi NKT hòa nhập môi trường làm việc, cả tập thể cùng học được giá trị về sự sẻ chia và nghị lực. Đó là lợi ích kép, vừa cho DN vừa cho xã hội" - bà Thúy nói.

Công ty TNHH MTV 27-7 (phường Gia Định, TP HCM) là một trong những DN sử dụng nhiều lao động là NKT và thương binh, bệnh binh tại TP HCM. Vượt qua mặc cảm bệnh tật, tại đây họ tìm lại sự tự tin, sống lạc quan khi có việc làm phù hợp và thu nhập ổn định.

Ông Huỳnh Thanh Trung, thành viên HĐTV Công ty TNHH MTV 27-7, cho hay ngay từ khi thành lập, DN luôn chú trọng xây dựng môi trường làm việc nhân văn, tạo cơ hội để NKT sống bằng chính sức lao động của mình. Xưởng thủ công mỹ nghệ của công ty nhiều năm qua đã trở thành nơi đào tạo nghề và tạo việc làm ổn định cho hàng chục NKT. Tại đây, NKT được hướng dẫn kỹ năng làm đồ lưu niệm, vật dụng trang trí đến những sản phẩm tinh xảo, qua đó có thêm thu nhập và tự tin hơn trong quá trình hòa nhập xã hội.

Nhưng do ảnh hưởng của đại dịch COVID-19 và sự cạnh tranh gay gắt từ các cơ sở cùng ngành, hoạt động của xưởng gặp khó khăn kéo dài và phải ngưng hơn một năm nay. Dù vậy, DN không để NLĐ bị bỏ rơi. Ngoài việc bảo đảm đầy đủ chế độ, quyền lợi theo quy định, DN còn liên kết với nhiều cơ sở khác để giới thiệu việc làm cho NKT có nhu cầu. 

Với những lao động chưa đến tuổi nghỉ hưu nhưng không còn phù hợp với công việc nặng nhọc, DN sắp xếp sang vị trí nhẹ hơn tại nhà máy thuốc lá trực thuộc. Nhờ đó, NLĐ vẫn duy trì được thu nhập, cảm thấy mình có giá trị và không bị tách rời khỏi tập thể.

Ngoài giữ ổn định việc làm cho NKT, công ty còn chú trọng bố trí chỗ ở miễn phí, những người đã chuyển sang làm việc tại đơn vị khác nhưng chưa có chỗ ở mới vẫn được DN tạo điều kiện để sinh sống trong khu lưu trú. Chính sách này giúp NKT giảm gánh nặng chi phí, ổn định chỗ ở và yên tâm gắn bó với công việc.

Theo luật sư Trương Văn Tuấn - Trưởng Văn phòng Luật sư Trạng Sài Gòn, Nhà nước đã ban hành hệ thống chính sách khuyến khích DN tuyển dụng NKT. Nghị định 28/2012/NĐ-CP và Luật NKT quy định các cơ sở có từ 30% lao động là NKT trở lên sẽ được hỗ trợ kinh phí cải tạo môi trường làm việc, miễn thuế thu nhập DN, vay vốn ưu đãi, ưu tiên thuê đất, mặt bằng, mặt nước để sản xuất - kinh doanh… 

Trong đó, DN sử dụng từ 70% lao động NKT trở lên được miễn toàn bộ chi phí thuê đất, mặt bằng, mặt nước; từ 30% đến dưới 70% được giảm 50%. UBND cấp tỉnh sẽ xem xét mức hỗ trợ cụ thể tùy theo tỉ lệ, mức độ khuyết tật và quy mô hoạt động của DN.