Qua rồi thời oanh liệt

Năm 2025 sắp đi qua này là năm đáng buồn đối với châu Âu khi vị thế của châu lục này trong tương quan quyền lực chung trên thế giới tiếp tục sa sút. Không chỉ có thế! Năm 2025 đánh dấu việc lục địa già không còn là trung tâm quyền lực của thế giới như trước mà đã trở thành một trong những tâm điểm khủng hoảng về chính trị và an ninh, về kinh tế và xã hội trong thế giới hiện đại.

Có 4 nguyên do khiến châu Âu giờ phải ngậm ngùi hối tiếc thời oanh liệt: Cuộc xung đột Nga - Ukraine; chính sách của chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump đối với Liên minh châu Âu (EU) và NATO, đối với Nga và Ukraine; sự lớn mạnh rõ rệt của Trung Quốc và sự trỗi dậy của khối Phương Nam toàn cầu; EU không còn đóng nổi vai trò dẫn dắt mọi diễn biến trên châu lục. 

Có thể thấy được thực trạng này trong những diễn biến những ngày vừa qua, bao gồm tiến trình tìm kiếm giải pháp hòa bình giúp chấm dứt cuộc xung đột ở Ukraine từ sau khi ông Donald Trump đưa ra đề xuất 28 điểm, chuyến đi Trung Quốc của Tổng thống Pháp Emmanuel Macron, Tổng thống Nga Vladimir Putin thăm Ấn Độ và chiến lược an ninh quốc gia Mỹ mới được công bố.

Với đề xuất 28 điểm và các cuộc đàm phán giữa Mỹ với Ukraine và Nga, Washington đã gạt EU và NATO sang bên, không dành cho hai khối này vai trò cùng quyết định tiến trình tìm giải pháp cho khủng hoảng Ukraine. Trong chiến lược an ninh quốc gia mới của Mỹ, Washington xem châu Âu là vấn đề cần phải giải quyết đối với Mỹ chứ không phải là một chỗ dựa cho hòa bình, an ninh, ổn định và phát triển của thế giới, coi triển vọng của EU và NATO là gánh nặng đối với Mỹ hơn là đồng minh chiến lược. 

Mỹ và Nga hiện cùng nhau quyết định tương lai chính trị của Ukraine, EU và NATO mà không cho các bên này tham gia. Châu Âu từ vị thế cùng quyết định số phận và tương lai của thế giới trở thành đối tượng có số phận và tương lai bị đối tác bên ngoài quyết định.

Ông Macron đi Trung Quốc lần thứ 4 kể từ khi làm tổng thống Pháp vào năm 2017. Mỹ và EU có cùng lợi ích và mục tiêu trong cuộc cạnh tranh chiến lược trên mọi phương diện với Trung Quốc nhưng dẫu xung khắc nhau đến mấy thì cả hai đều vẫn phải duy trì quan hệ hợp tác với Bắc Kinh. Trung Quốc bị Mỹ và EU coi là đồng minh và đối tác chiến lược quan trọng nhất của Nga và ở cùng phía với Moscow. 

Vậy mà EU vẫn phải tranh thủ và níu kéo Trung Quốc! Chưa khi nào châu Âu bị yếu thế và thất thế như hiện tại trước cả Mỹ lẫn Trung Quốc cho dù Bắc Kinh khôn khéo chứ không công khai "vuốt mặt chẳng nể mũi" châu Âu như Washington. Ông Macron đi Trung Quốc để vớt vát cho nước Pháp, EU và châu Âu trong chính trị thế giới.

Chuyến đi Ấn Độ của ông Putin là bằng chứng mới cho thấy chính sách của EU nhằm cô lập Nga về chính trị, trừng phạt Nga về kinh tế, thương mại và tài chính đã không đưa lại kết quả và hiệu ứng như mong đợi. Không làm Nga bị suy kiệt thì nước này vẫn sẽ là thách thức lớn nhất đối với EU và NATO về an ninh ở châu Âu. Châu Âu không còn là một trung tâm quyền lực của thế giới vì bản thân châu lục hiện không tự giải quyết nổi mọi vấn đề đang đặt ra và quá bận rộn với những chuyện riêng của mình.