Hai bên đang đàm phán trực tiếp cấp Bộ trưởng phiên thứ 8, trước khi diễn ra phiên đàm phán cấp kỹ thuật chính thức, dự kiến từ ngày 12 đến 14-11, tại Mỹ.
Quan điểm của Việt Nam là quyết tâm xây dựng quan hệ kinh tế - thương mại cân bằng, bền vững với Mỹ. Cách đây 2 tuần (hôm 26-10), hai nước đã thống nhất công bố Tuyên bố chung về Khuôn khổ Hiệp định Thương mại đối ứng, công bằng và cân bằng.
Theo đó, Việt Nam sẽ mở rộng ưu đãi thị trường với phần lớn hàng hóa công - nông nghiệp của Mỹ. Mỹ duy trì mức thuế đối ứng 20% với hàng hóa có xuất xứ từ Việt Nam, đồng thời xem xét miễn thuế cho một số sản phẩm nhất định (trước đó, Mỹ áp thuế đối ứng với Việt Nam 46%). Hiện Việt Nam kỳ vọng sau các phiên đàm phán, nhiều mặt hàng xuất sang Mỹ sẽ được miễn thuế (tức 0%), nhất là những loại hàng hóa Mỹ không sản xuất được.
Trong số đó, trái cây có nhiều cơ hội được tính thuế 0% vì tới nay, sầu riêng, dừa tươi chế biến, bưởi, chanh leo... đang là lợi thế của Việt Nam và là hàng hiếm của các quốc gia Nam Mỹ.
Tạm tính trong 9 tháng đầu năm nay, kim ngạch trái cây xuất sang Mỹ đạt gần 407 triệu USD, tăng tới 60% so với cùng kỳ năm trước, dù thuế đang là 20%. Với Tuyên bố chung nêu trên, khi thuế về 0%, kim ngạch hai chiều của trái cây Việt - Mỹ có thể đạt 2 tỉ USD và Việt Nam sẽ có lợi thế cạnh tranh đáng kể so với Thái Lan, Malaysia.
Nguyên tắc "có qua có lại" trong làm ăn với Mỹ là rất rõ. Ngoài việc Việt Nam đã ký các biên bản ghi nhớ mua 2,9 tỉ USD nông sản Mỹ, những mặt hàng nông - lâm - thủy sản của chúng ta xuất sang nước này muốn được hưởng thuế đối ứng thấp còn phải đáp ứng những yêu cầu kỹ thuật ngặt nghèo của nước bạn, vì thế bản thân từng ngành hàng phải "nâng mình lên" chứ không nên chỉ dựa vào giá rẻ và ưu đãi thuế quan.
Chẳng hạn sầu riêng - ngành xuất khẩu chủ lực với hàng chục ngàn hộ trồng, diện tích trên 130.000 ha, sản lượng 1,3 - 1,5 triệu tấn/năm, đứng trước vận hội lớn vào thị trường Mỹ vì quốc gia này có trên 25 triệu cư dân gốc Á thích loại trái cây nhiệt đới này. Đến nay mới chỉ dừng ở dạng đông lạnh, sắp tới, nếu đàm phán thành công với USDA thì sầu riêng tươi của Việt Nam sẽ được Mỹ mở cửa chính ngạch.
Liệu trái sầu riêng của chúng ta có tận dụng được cơ hội trong bối cảnh hàng rào kỹ thuật của USDA và FDA hết sức nghiêm ngặt? Còn nhớ bài học hồi năm 2024, khi Trung Quốc siết kiểm soát tồn dư cadimi và chất vàng ô trong sầu riêng nhập khẩu, lập tức lượng sầu riêng xuất khẩu của Việt Nam sụt giảm hẳn, có lúc giảm đến 80%.
Vì vậy, những sầu riêng, dừa tươi, chanh leo… ngoài nỗ lực đàm phán song phương với Mỹ về logistics, đầu tư cho công nghệ bảo quản thì bản thân các nhà xuất khẩu Việt Nam phải chủ động đa dạng hóa sản phẩm, nâng chất lượng hàng hóa, tăng cường quảng bá - tiếp thị và đặc biệt phải tạo dựng được những thương hiệu riêng đẳng cấp thế giới, như Thai Durian (Thái Lan), Musang King (Malaysia)…

Bình luận (0)