Thắng thua chỉ là tương đối

Sau thời gian kéo dài kỷ lục 43 ngày, đợt đóng cửa mới nhất của chính phủ Mỹ đã chấm dứt. Nhìn vào bề ngoài và cứ theo những phát ngôn đầy hả hê của Đảng Cộng hòa và của Tổng thống Donald Trump thì họ đã thắng lớn và Đảng Dân chủ đã thất bại thảm hại. Điều này không hẳn sai nhưng cũng không hoàn toàn đúng.

Đảng Cộng hòa và ông Donald Trump đạt được mục tiêu là chính phủ được hoạt động bình thường trở lại mà không phải đáp ứng điều kiện chính của Đảng Dân chủ - gia hạn những khoản trợ cấp và bù đắp tài chính để duy trì phúc lợi cũng như dịch vụ hiện tại về chăm sóc sức khỏe và bảo hiểm y tế vốn sắp kết thúc. Điều này tạo cảm nhận là Đảng Dân chủ hiện thất thế rõ rệt trước Đảng Cộng hòa và chính quyền ông Donald Trump.

Thượng viện Mỹ thông qua được đạo luật giúp chấm dứt tình trạng chính phủ bị đóng cửa nhờ hành động "đào ngũ" của một số thượng nghị sĩ Đảng Dân chủ. Nội bộ Đảng Dân chủ như thế đương nhiên được đối phương ngay lập tức coi là thắng lợi lớn của mình. Kết cục của cuộc đọ sức lần này sẽ khích lệ Đảng Cộng hòa và ông Donald Trump từ nay kiên quyết không khoan nhượng hơn trong mọi cuộc đấu có thể xảy ra, từ đó không chỉ tạo tiền lệ mà còn cả mô thức thích hợp cho đấu tranh quyền lực hiệu quả cao nhất với Đảng Dân chủ.

Tuy nhiên, điều mà Đảng Cộng hòa và Tổng thống Mỹ không muốn đề cập là họ vẫn phải có nhượng bộ với phía Đảng Dân chủ, đó là chấp nhận bỏ phiếu tại Thượng viện về việc gia hạn chi trả phúc lợi và dịch vụ nói trên. Họ chắc chắn sẽ tìm mọi cách để không gia hạn vì đấy là một trong những định hướng chính sách cầm quyền trọng tâm của ông Donald Trump. Tuy nhiên, việc chỉ nhượng bộ vậy thôi cũng đã đủ để chuyện này gây rủi ro không hề nhỏ cho Đảng Cộng hòa trong cuộc bầu cử quốc hội giữa nhiệm kỳ vào đầu tháng 11-2026.

Hơn nữa, đạo luật vừa được thông qua bao hàm hai nội dung khiến Đảng Cộng hòa và nhà lãnh đạo Mỹ không thể không hậm hực. Thứ nhất là chính phủ mới chỉ có được ngân sách đến cuối tháng 1-2026, tức là "bóng ma" đóng cửa vẫn lởn vởn và cuộc đấu mới sẽ chẳng mấy chốc lại bắt đầu. Thứ hai, Đảng Cộng hòa và ông Donald Trump phải chấp nhận trả lương cho những người làm việc không lương cho nhà nước trong thời gian chính phủ bị đóng cửa và sử dụng lại những nhân viên nhà nước đã bị ông Donald Trump tiện thể sa thải trong khoảng thời gian ấy. Cả hai đều là những quả đắng lớn đối với Đảng Cộng hòa và ông Donald Trump.

Đối với Đảng Dân chủ, rạn nứt nội bộ là thất bại lớn nhất và đau đớn nhất. Nội bộ thiếu kiên định đoàn kết làm cho đảng này không thể vực dậy sau thất cử hồi năm 2024 để trở thành kỳ phùng địch thủ với đối phương trong các cuộc bầu cử quốc hội và tổng thống sắp tới ở nước Mỹ. Tuy nhiên, phần thắng của Đảng Dân chủ là phía kia bị coi là chịu trách nhiệm cho tình trạng chính phủ bị đóng cửa thời gian dài kỷ lục mới và cũng phải chấp nhận những nhượng bộ không mong muốn. Từ đó, Đảng Dân chủ vẫn có được những con chủ bài và chủ đề để tranh thủ cử tri và dư luận trong nước.

Thế đấy, đối với cả hai phe, thắng thua đều chỉ tương đối như nhau!