Thành phố công nghệ dẫn đầu

Tại dự thảo Báo cáo Chính trị Đại hội Đại biểu Đảng bộ TP HCM lần thứ I, nhiệm kỳ 2025-2030, TP HCM đánh giá nhiệm kỳ 2025-2030 có nhiều bước tiến trong công tác chuyển đổi số.

Phát triển nhanh, bền vững

Dự thảo Báo cáo Chính trị nêu rõ hạ tầng số hiện đại của TP HCM đã từng bước hình thành, việc xây dựng đô thị thông minh và chính quyền số được thúc đẩy. Hoạt động khoa học - công nghệ và đổi mới sáng tạo đi vào chiều sâu phục vụ phát triển ngành công nghiệp chủ lực, đồng thời hỗ trợ kinh tế chia sẻ, kinh tế số, kinh tế tuần hoàn.

Trong nhiệm kỳ tới, TP HCM định hướng phát triển nhanh, bền vững trên nền tảng đổi mới mô hình tăng trưởng, cơ cấu lại kinh tế theo hướng lấy khoa học - công nghệ và đổi mới sáng tạo làm động lực chủ yếu; đẩy mạnh quá trình chuyển đổi số, chuyển đổi xanh toàn diện; phát triển kinh tế tri thức, có khả năng tham gia chuỗi giá trị toàn cầu.

TP HCM cũng định hướng ưu tiên đầu tư vào mạng lưới giao thông tích hợp và thông minh, góp phần kết nối vùng - liên vùng. Định hướng này dựa trên việc phát triển hệ thống đường sắt đô thị, đường sắt chuyên dùng liên vùng, các tuyến cao tốc kết nối trung tâm đô thị - công nghiệp - cảng biển - cảng hàng không - trung tâm tài chính…

Bên cạnh đó, TP HCM phát triển chuỗi đô thị thông minh kết nối khu vực trung tâm với các khu vực Dĩ An - Thuận An - Thủ Dầu Một - Bến Cát - Phú Mỹ; trục đô thị, dịch vụ Phú Mỹ - sân bay quốc tế Long Thành; các khu đô thị mới xung quanh điểm giao thông kết nối đường vành đai, tuyến cao tốc...

Nhiều chỉ tiêu đột phá

Trong 30 chỉ tiêu chủ yếu giai đoạn 2025-2030 đặt ra tại dự thảo Báo cáo Chính trị Đại hội Đại biểu Đảng bộ TP HCM lần thứ I, nhiều chỉ tiêu liên quan chuyển đổi số, phát triển khoa học - công nghệ, hướng đến xây dựng đô thị thông minh, quản lý và điều hành thông minh. 

Đó là kinh tế số chiếm 30% - 40% GRDP, tổng chi xã hội cho nghiên cứu phát triển (R&D) đạt 2% - 3% GRDP, bố trí ít nhất 4% - 5% tổng chi ngân sách hằng năm cho khoa học - công nghệ, chuyển đổi số; 100% tổ chức Đảng thực hiện chuyển đổi số có hiệu quả.

PGS-TS - Nhà giáo Ưu tú Trần Hoàng Ngân nhìn nhận chỉ tiêu nêu trên có tính đột phá, thể hiện quyết tâm chính trị của Đảng bộ, chính quyền, nhân dân TP HCM dành cho khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.

Theo ông, TP HCM là địa phương có hệ sinh thái khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo đứng đầu cả nước. Số lượng doanh nghiệp start-up của thành phố chiếm khoảng 50% doanh nghiệp khởi nghiệp, sáng tạo toàn quốc. Hiện nay, TP HCM xếp hạng 110 trong tổng số 1.400 trung tâm khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo toàn cầu.

Tại kỳ họp thứ 9 vừa qua, Quốc hội đã thông qua nhiều bộ luật rất quan trọng với nhiều nội dung hỗ trợ việc nghiên cứu phát triển... 

Từ đó, ông Trần Hoàng Ngân cho rằng TP HCM cần đầu tư để có thêm nhiều cơ sở, trung tâm nghiên cứu - phát triển. Qua đó, ươm mầm cho đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp.

Ở góc độ khác, theo TS Trần Du Lịch - Chủ tịch Hội đồng Tư vấn triển khai Nghị quyết 98/2023 của Quốc hội, TP HCM cần triển khai đồng thời quá trình chuyển đổi xanh và chuyển đổi số. Hạ tầng năng lượng sạch, trung tâm dữ liệu và không gian số phải được coi là nền tảng của sự phát triển thành phố trong tương lai.

Ông Nguyễn Nghĩa Hiệp, Phó trưởng Ban Quản lý Khu Công nghệ cao TP HCM, nhìn nhận chuyển đổi số là quá trình đương nhiên. Ông cho rằng TP HCM sẽ tập trung thu hút doanh nghiệp và dự án công nghệ tiên tiến, đặc biệt là trong những ngành mang hàm lượng chất xám cao như vi mạch, bán dẫn, chip, trí tuệ nhân tạo (AI), dữ liệu lớn (Big Data) và kinh tế số.

Quản trị đô thị minh bạch, hiệu quả

TP HCM hướng đến mô hình "chính quyền số - xã hội số - công dân số", nơi mọi hoạt động hành chính, giám sát, phản hồi đều được thực hiện theo thời gian thực.

Từ tháng 11-2024, thành phố đã chính thức cho ra mắt và vận hành ứng dụng Công dân số TP HCM - còn gọi là app Công dân số, với mục đích kết nối công dân và chính quyền. 

App Công dân số được xây dựng trên nền tảng tích hợp dữ liệu từ các sở, ngành; được bảo mật toàn diện thông tin dữ liệu người dùng. 

Ứng dụng này không chỉ là một tiện ích mà còn là biểu tượng hiện đại hóa, hướng tới tương lai TP HCM trở thành đô thị thông minh, hiện đại, nghĩa tình, phát triển bền vững.

Giám đốc Trung tâm Chuyển đổi số TP HCM Võ Thị Trung Trinh cho biết thông qua app Công dân số, người dân có thể phản ánh sự việc, gửi ý kiến đóng góp về các vấn đề mà họ quan tâm, đồng thời theo dõi sát sao tiến độ xử lý của cơ quan chức năng. 

Người dân cũng có thể tiếp cận, tra cứu và sử dụng tiện ích dịch vụ công nhanh chóng, thuận tiện trên nhiều lĩnh vực thiết thực với đời sống.

Về phía chính quyền, app Công dân số là kênh hiệu quả để ghi nhận, quản lý và xử lý sự việc phát sinh từ thực tế cuộc sống tại địa bàn, căn cứ trên dữ liệu được cung cấp minh bạch. 

Qua đó, chính quyền cũng có thể cung cấp nhanh chóng, kịp thời đến người dân những thông tin về hoạt động của thành phố; tuyên truyền chủ trương, chính sách, quy định pháp luật mới ban hành; đăng tải tin tức, thông báo, cảnh báo khẩn cấp…

Khi người dân có thể tương tác trực tiếp với chính quyền qua nền tảng số, việc quản trị đô thị sẽ minh bạch và hiệu quả hơn. 

Thước đo chất lượng sống

Nhằm phổ cập kiến thức cơ bản về chuyển đổi số, kỹ năng số cho người dân, UBND TP HCM đã phối hợp với Ủy ban MTTQ thành phố phát động phong trào "Bình dân học vụ số". Phong trào được triển khai trên tinh thần toàn dân, toàn diện, bảo đảm không ai bị bỏ lại phía sau trong tiến trình chuyển đổi số.

Phó Chủ tịch UBND TP HCM Trần Thị Diệu Thúy cho biết thành phố mong muốn trang bị kiến thức, kỹ năng số cơ bản cho mọi tầng lớp nhân dân, đặc biệt chú trọng nhóm yếu thế, giúp họ chủ động tiếp cận, khai thác và sử dụng hiệu quả các nền tảng số.

Người dân sẽ được hướng dẫn sử dụng các ứng dụng Công dân số TP HCM, VssID, eTax, ví điện tử, thanh toán không dùng tiền mặt và chữ ký số; phổ cập trí tuệ nhân tạo trong đời sống, công việc, học tập…

Thành quả của phong trào "Bình dân học vụ số" không chỉ đo lường bằng những con số mà còn bằng chính sự thay đổi trong chất lượng sống của mỗi người dân.

Đó là người cao tuổi có thể tự tin sử dụng điện thoại thông minh để liên lạc với con cháu và thực hiện dịch vụ công trực tuyến; là khi tiểu thương có thể đưa sản phẩm lên sàn thương mại điện tử; học sinh dễ dàng tiếp cận kho tri thức nhân loại để học tập…

Phó Chủ tịch Ủy ban MTTQ TP HCM Phạm Minh Tuấn nhận định phong trào "Bình dân học vụ số" chính là bước đi căn cơ giúp người dân làm chủ công nghệ, biến tri thức số thành sức mạnh nội sinh để cải thiện và nâng cao chất lượng cuộc sống.