Ông Duterte nghĩ mình "ngang tầm lãnh đạo Nga – Trung"?

Thượng nghị sĩ Leila De Lima, người chỉ trích ông Duterte lâu năm, hôm 21-10 ra tuyên bố thẳng thừng: “Nếu không phải là hoang tưởng thì ông ta cũng quá tự mãn khi xem mình ngang tầm với các nhà lãnh đạo của Trung Quốc và Nga”.

Tại Bắc Kinh tối 20-10, sau khi tuyên bố cắt đứt với Mỹ cả về quân sự và kinh tế, ông Duterte nói: “Có thể tôi cũng sẽ tới Nga để gặp Putin (Tổng thống Nga Vladimir Putin) và nói với ông ấy rằng 3 nước chúng ta – Trung Quốc, Philippines và Nga – sẽ chống lại thế giới. Đó là con đường duy nhất”.

Cựu Ngoại trưởng Philippines Albert Del Rosario cũng lên tiếng cảnh báo: “Đẩy đồng minh tin cậy lâu năm sang một bên để vội vàng ôm chầm lấy một láng giềng hung hăng, coi thường luật pháp quốc tế là điều vừa dại dột vừa không thể hiểu nổi”.

Tổng thống Duterte rời khách sạn ở Bắc Kinh hôm 21-10. Ảnh: Reuters

Trong khi đó, theo đài CNN, các quan chức trong chính quyền hiện tại của Philippines đang “chuyển sang chế độ khống chế thiệt hại”. Sau tuyên bố “dứt áo ra đi” của Tổng thống Duterte, Bộ trưởng Thương mại Philippines Ramon Lopez vội đính chính: “Tổng thống quyết định tăng cường hợp tác với Trung Quốc và ASEAN nhưng chúng tôi không ngừng các hoạt động thương mai và đầu tư với Mỹ”.

Các quan chức ở nhà (Manila) lúng túng không kém về ý định thật sự của ông Duterte. Người phát ngôn tổng thống Philippines, bà Maria Banaag, nói với báo giới hôm 21-10: “Chúng tôi sẽ không giải thích thông báo của tổng thống lúc này”.

Tâm trạng hoang mang lan truyền trong cả dân cư. “Chắc ông ấy chỉ đùa thôi. Mỹ là người bạn thân thiện và lâu năm của dân Philippines” – bà Marisa Laguitan, một tiểu thương 59 tuổi ở Manila, đặt giả thuyết.

Trong khi đó, một nữ công nhân trong ngành dịch vụ bày tỏ nỗi lo mất việc nếu các công ty Mỹ tại Philippines bị ảnh hưởng. Ở chiếu ngược lại, hơn 2,6 triệu người Philippines sống ở Mỹ cũng sẽ gặp khó khăn.

Kim ngạch thương mại giữa Mỹ - Philippines đạt mức 18 tỉ USD vào năm ngoái và các công ty Mỹ đầu tư hơn 4,7 tỉ USD vào Philippines. Gần 1/3 trong tổng số 17,6 tỉ USD kiều hối mà người Philippines làm việc ở nước ngoài gửi về quê nhà trong năm nay có xuất xứ từ Mỹ.

Cờ Mỹ bị đốt trong một cuộc biểu tình ở Manila hôm 21-10. Hàng trăm người cách tả tham gia biểu tình để kêu gọi chấm dứt các thỏa thuận quân sự với Mỹ. Ảnh: Reuters