Kiểm toán Nhà nước (KTNN) cho biết năm 2016, KTNN đã triển khai kiểm toán 19 cuộc kiểm toán hoạt động nhằm đánh giá tính kinh tế, hiệu quả, hiệu lực của các chương trình, dự án, hoạt động được kiểm toán. Kết quả kiểm toán đã chỉ ra nhiều tồn tại trong quản lý, điều hành và thực thi các chương trình, dự án, hoạt động này của các cơ quan quản lý nhà nước.
Đáng chú ý trong đó có Hợp phần xe buýt nhanh khối lượng lớn thuộc dự án phát triển giao thông đô thị Hà Nội (Hợp phần BRT).
Xe buýt nhanh bị "bao vây" trong rừng ô tô, xe máy ở Hà Nội - Ảnh: Nguyễn Hưởng
KTNN cho rằng việc xác định phương án tuyến BRT ban đầu chưa phù hợp dẫn đến mất nhiều thời gian nghiên cứu điều chỉnh; chưa phân tích, đánh giá đầy đủ về thực trạng giao thông trên tuyến khi điều chỉnh tuyến và chưa dự báo lưu lượng tham gia giao thông trên tuyến trong tương lai khi đánh giá tính khả thi đối với việc đưa BRT vào hoạt động (thực tế lưu lượng giao thông trên tuyến BRT hiện tại rất lớn, có nhiều điểm giao cắt, nguy cơ ùn tắc cao, khó bố trí làn đường riêng cho BRT và khó đưa ra các giải pháp giảm thiểu xung đột tại các nút giao cắt, nút quay đầu)...
Quá trình thực hiện các hạng mục, gói thầu còn thiếu đồng bộ, không nhất quán, chậm tiến độ và phải kéo dài thời gian thực hiện; hầu hết các gói thầu phải điều chỉnh thiết kế kỹ thuật, bổ sung dự toán nhiều lần; không đảm bảo hoàn thành toàn bộ các gói thầu trước thời điểm hết hạn Hiệp định.
"Tất cả các yếu tố trên dẫn đến khi đưa hệ thống BRT vào vận hành vào cuối năm 2016 sẽ không thể đáp ứng được đầy đủ các tiêu chuẩn của BRT và khó đạt được mục tiêu đề ra là góp phần giảm ùn tắc giao thông, thậm chí có nguy cơ sẽ gia tăng tình trạng ùn tắc"- KTNN nhấn mạnh.
Trước đó, dư luận xôn xao việc mỗi chiếc xe buýt chạy tuyến buýt nhanh BRT Yên Nghĩa - Kim Mã có giá tới hơn 5 tỉ đồng mỗi xe trong khi giá xe khách cùng kích cỡ, chủng loại trên thị trường chỉ khoảng 3,3-4,1 tỉ đồng/xe.
Phản ứng lại thông tin này, Giám đốc Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng UBND Hà Nội Phạm Hoàng Tuấn cho biết tổng mức đầu tư của dự án BRT Hà Nội là 452,42 triệu USD, trong đó vốn vay Ngân hàng thế giới (WB) 134,35 triệu USD; Quỹ môi trường toàn cầu (GEF) viện trợ không hoàn lại 11,15 triệu USD; vốn ngân sách TP đầu tư 306,92 triệu USD.
Trong quá trình thực hiện dự án, do thay đổi quy mô, phạm vi và chế độ chính sách trong công tác giải phóng mặt bằng nên dự án phải phê duyệt điều chỉnh 3 lần với tổng mức đầu tư tại lần điều chỉnh cuối cùng là 332,599 triệu USD.
Theo ông Tuấn, gói thầu đoàn xe được tổ chức đấu thầu quốc tế rộng rãi trong năm 2014 theo đúng các quy định của Việt Nam và WB. Kết quả đấu thầu đã được Sở GTVT (chủ đầu tư) phê duyệt tại Quyết định số 1367/QĐ-SGTVT ngày 20-10-2014 với giá trúng thầu là 11.656.061 USD (trong đó đã bao gồm chi phí vận hành, đào tạo và chuyển giao công nghệ; chi phí kiểm tra xe và thuế). Nhà thầu trúng thầu là Liên danh Openasia Equipment Limited - Volvo Bus.
Tuy nhiên, do việc thương thảo, đàm phán hợp đồng với nhà thầu liên danh này sau đó không thành công nên Sở GTVT Hà Nội đã ban hành Quyết định số 329/QĐ-SGTVT ngày 18-3-2015 hủy đấu thầu. Lý do cơ bản của việc đàm phán, thương thảo hợp đồng không thành công là do nhà thầu đã đưa ra các điều kiện làm thay đổi nội dung chung đã quy định trong hồ sơ mời thầu và không chấp nhận yêu cầu của bên mời thầu (nhằm tránh các rủi ro cho phía mời thầu) về điều khoản tạm ứng, thanh toán hợp đồng, đồng thời không chấp nhận thực hiện gia hạn hiệu lực của hồ sơ đấu thầu cũng như gia hạn bảo lãnh dự thầu tương ứng theo yêu cầu của bên mời thầu.
Sau khi hủy thầu và được sự thống nhất của WB, Ban Quản lý dự án đầu tư phát triển giao thông đô thị Hà Nội (cũ) thuộc Sở GTVT Hà Nội triển khai công tác đấu thầu lại theo đúng các quy định và đã được Sở GTVT phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu (Quyết định số 2257/QĐ-SGTVT, ngày 5-11-2015) với giá trị trúng thầu là 176,29 tỉ đồng (tương đương 7,9 triệu USD), trong đó đã bao gồm chi phí vận hành, đào tạo và chuyển giao công nghệ; chi phí kiểm tra xe và thuế. Nhà thầu trúng thầu là Liên danh công ty cổ phần Thiên Thành An và Công ty cổ phần ô tô Trường Hải. Thời gian giữa lần đấu thầu thứ nhất và thứ 2 cách nhau khoảng 8 tháng, chứ không phải 1 tháng như dư luận phản ánh.
Liên quan đến thông tin cho rằng, giá trị gói thầu phê duyệt điều chỉnh là 12.349.855 USD (cao hơn mức 11.656.061 USD trong lần đấu giá đầu) , ông Tuấn cho biết thực chất đây là giá trị dự toán (không phải giá trúng thầu) đã được cập nhật bổ sung thêm các chi phí trong nước cho các loại thuế, phí và lệ phí cũng như chi phí dự phòng theo quy định. Một số khoản chi phí trong dự toán này sẽ không tính trong giá gói thầu để xét thầu.
Về giá xe buýt BRT, ông Tuấn, cho biết thực tế giá xe buýt nhanh BRT do nhà thầu Trường Hải cung cấp theo quyết định phê duyệt trúng thầu khoảng 5,03 tỉ đồng/xe (trong đó giá xe đã bao gồm thuế là 4,91 tỉ đồng/xe, còn lại là các chi phí vận hành, đào tạo lái xe và nộp thuế VAT...).
Làm rõ thêm giá xe cao hơn xe thông thường, ông Phạm Hoàng Tuấn phân trần xe buýt BRT có thiết kế riêng với sàn xe cao và cửa mở bên trái (khác xe buýt thông thường) với sức chứa 90 hành khách và có hệ thống đóng mở cửa tự động khi tiếp cận cửa nhà chờ, xe buýt BRT được thiết kế với các đặc tính, thông số kỹ thuật cao như: động cơ Hino của Nhật Bản; hộp số tự động 6 cấp của Cộng hòa Liên Bang Đức; hệ thống treo khí nén, kết hợp với hệ thống điều khiển nâng hạ sàn tự động của Cộng hòa Liên Bang Đức; hệ thống điều khiển bậc tự động tiếp cận thuận lợi với bậc nhà chờ; chế độ bảo hành kéo dài hơn và xe được thiết kế theo tiêu chuẩn quốc tế.
Ngoài ra, để đảm bảo cho việc vận hành đoàn xe buýt nhanh BRT được thuận lợi, sau khi thống nhất với WB, UBND TP Hà Nội chấp thuận cho phép bổ sung thêm các hạng mục vào gói thầu đoàn xe bao gồm: Hệ thống dây cáp tín hiệu và tủ rack, thiết bị lắp đặt trên xe đảm bảo vận hành cho xe BRT; hệ thống đóng, mở cửa tự động giữa nhà chờ và trên xe (hệ thống này được lắp trên nhà chờ)...với kinh phí khoảng 17,7 tỉ đồng.
Các hạng mục bổ sung trên đã được Sở GTVT phê duyệt thiết kế, dự toán và được triển khai lắp đặt trên xe và tại các nhà chờ đảm bảo đưa xe BRT vào vận hành đồng bộ, Hiện tại toàn bộ gói thầu đoàn xe chưa được quyết toán.
và quét mã QR
Bình luận (0)