Sắp thu đại trà phí lòng đường, vỉa hè?

Sở Giao thông Vận tải (GTVT) TP HCM vừa có văn bản đề nghị Sở Tài chính, Sở Tư pháp xét thẩm quyền và có ý kiến gửi Sở GTVT về đề án thu phí sử dụng tạm thời lòng đường, vỉa hè trên địa bàn để tập hợp trình UBND TP trước khi trình HĐND.

Mức thu hiện quá thấp

Theo Sở GTVT, do việc triển khai thu phí sử dụng lòng đường để đỗ ô tô từ trước đến nay được thực hiện dưới hình thức phiếu thu theo lượt với mệnh giá 5.000 đồng/xe/lượt đối với các quận 1, 3, 5 là quá thấp. Đó là chưa nói đến việc hiện nay, một số quận vẫn chưa triển khai tổ chức thu phí dẫn đến nhiều trường hợp lợi dụng vấn đề này để biến lòng lề đường thành bãi đỗ xe suốt thời gian dài. Do đó, để tăng cường quản lý việc sử dụng một phần công năng của lòng đường, vỉa hè có hiệu quả, đúng mục đích, bảo đảm an toàn giao thông, vệ sinh môi trường…, cần xây dựng một đề án thu phí sử dụng tạm thời lòng đường, vỉa hè mới.

Chế độ thu phí ô tô đậu trên đường sẽ được niêm yết công khai tại các điểm thu. Ảnh: Hoàng Triều

Đề án này dựa trên cơ sở diện tích đất sử dụng, giá đất hằng năm do UBND TP ban hành vào năm 2014 và tỉ lệ phần trăm giá đất theo quyết định của TP vào năm 2017. Theo đó, nếu sử dụng tạm thời vỉa hè để làm bãi giữ xe, kinh doanh ẩm thực, chợ đêm và một số hoạt động dịch vụ khác thì phải đóng phí. Cụ thể, đối khu vực I, tỉ lệ thu là 2% (gồm các quận 1, 3, 4, 5, 10, 11, Tân Bình, Phú Nhuận). Khu vực II, tỉ lệ thu là 1,8% (gồm các quận 6, 7, Gò Vấp, Bình Thạnh, Tân Phú). Khu vực III, tỉ lệ thu là 1,6% (gồm các quận 2, 8, 9, 12, Bình Tân, Thủ Đức). Khu vực IV, tỉ lệ thu 1,4% (gồm các huyện Bình Chánh, Củ Chi, Nhà Bè, Hóc Môn), huyện Cần Giờ thuộc khu vực V với tỉ lệ thu là 1,2%.

Đối với việc sử dụng tạm thời lòng đường để giữ xe chưa áp dụng ứng dụng khoa học công nghệ trong quản lý, điều hành, thu phí theo thời gian, mức thu đối với khu vực I thời gian ban ngày từ 5 giờ đến trước 21 giờ đối với ô tô từ 10 chỗ trở xuống là 20.000 đồng/xe/lượt, ban đêm là 40.000 đồng/xe/lượt. Các khu vực còn lại là 15.000 đồng và 30.000 đồng/xe/lượt. Đối với ô tô trên 10 chỗ, mức thu 25.000 đồng vào ban ngày và 50.000 đồng vào ban đêm/xe/lượt. Những khu vực còn lại có giá từ 20.000 đồng vào ban ngày và 40.000 đồng vào ban đêm.

Cần công khai, minh bạch

TS Nguyễn Hữu Nguyên, chuyên gia phân tích của Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Chính sách quốc gia - Trường ĐH Khoa học Xã hội và Nhân văn TP HCM, cho rằng việc thu phí đối với lòng đường, vỉa hè là cần thiết và trên thế giới đã được nhiều nước áp dụng rất hiệu quả. Tuy vậy, đối với nhiều nước, do họ có hệ thống đường sá phát triển và đồng bộ, cộng với khoa học kỹ thuật phát triển nên rất dễ triển khai. Ngoài ra, trước khi làm, họ thường khảo sát và điều tra rất kỹ về nhu cầu cũng như khả năng thực hiện. Đối với TP HCM hiện nay, việc áp dụng thu phí này cũng rất cần thiết vì đáp ứng được nhu cầu của người dân và cho phép TP tận dụng một số mặt đường chưa sử dụng hết, đồng thời góp phần bảo đảm trật tự lòng lề đường, an toàn giao thông. "Tuy nhiên, việc thực hiện như thế nào để có hiệu quả, đòi hỏi Sở GTVT và các sở, ngành cần nghiên cứu kỹ, nhất là phải áp dụng khoa học kỹ thuật vào việc quản lý, thu phí, tránh trường hợp thu phí mỗi nơi một kiểu dẫn đến thất thoát" - ông Nguyên nói. Theo ông, các tuyến đường cho thuê lòng đường để đậu ô tô cần vẽ khung và chia thành khu vực rõ ràng. Một số khu vực chỉ cho đậu tạm thời một thời gian ngắn, không nên cho đậu qua đêm hoặc cả ngày vì sẽ dẫn đến ùn tắc giao thông. Đặc biệt, việc thu phí phải công khai và sử dụng tiền này đúng mục đích.

Chuyên gia giao thông Phạm Sanh cho rằng việc thu phí đối với ô tô đậu trên một số tuyến đường đã được TP áp dụng từ nhiều năm nay. Tuy nhiên, do việc thu phí trước đây quá thấp dẫn đến người dân không đưa ô tô vào các bãi giữ xe. Với việc áp dụng thu phí cao hơn như hiện nay có thể buộc người dân phải chấp nhận đậu xe tại các bãi giữ.