Cạnh tranh sòng phẳng

Người dân TP HCM còn nhớ cách đây hơn 20 năm, từng nóng lên cuộc chiến taxi trắng (Sasco taxi) với taxi vàng (Vinataxi) và sau đó là sự hình thành của hàng loạt hãng taxi: Mai Linh Taxi, Saigon Star Taxi, Tanaco taxi, Savico Taxi, V Taxi, Saigon Tourist Taxi rồi Sao Việt Taxi cũng tham gia gây tranh cãi với mô hình hợp tác xã. Dần dà, một số hãng xe biến mất, thị trường chỉ còn một số hãng. Điều đó khiến Mai Linh chủ quan, "ngủ quên" trên lợi thế để đến khi "bừng tỉnh" thì Vinasun đã trở thành một "thế lực" hùng mạnh, vượt mặt Mai Linh. Rồi khoa học kỹ thuật phát triển như vũ bão, sự có mặt của Uber, Grab bùng phát "cuộc chiến" mới giữa taxi công nghệ và taxi truyền thống. Và không chỉ taxi, thị trường xe ôm cũng cạnh tranh gay gắt, sau màu áo xanh Grab là màu áo đỏ Go-Viet bắt đầu nhiều lên trên các ngả đường TP HCM.

Cũng như "cuộc chiến" nhà mạng, nhà cung cấp điện thoại di động trước đây và gần đây là thị trường hàng không, đem lại nhiều câu chuyện sinh động về kinh tế thị trường và quản lý kinh doanh, quản lý doanh nghiệp (DN). Trái ngược thời khách hàng bị DN làm khó bởi độc quyền, nay để cạnh tranh, phát triển, DN phải đi tìm khách hàng, ưu đãi để lôi kéo, giữ chân khách hàng. Trong thị trường hàng không, dấu ấn của Vietjet Air với mô hình giá rẻ thành công, trụ vững và phát triển vượt bậc là điển hình. Sắp tới đây sẽ có thêm Bamboo Airway bước vào cuộc đua. Sự cạnh tranh sôi động trên thị trường giúp người tiêu dùng (NTD) không phụ thuộc DN độc quyền, mở rộng sự lựa chọn dịch vụ, sản phẩm cho NTD theo sở thích.

Thị trường taxi, xe ôm, cũng như các dịch vụ khác, vẫn là cuộc cạnh tranh từng giờ từng phút. Trong các cuộc đua đó, cốt lõi là cung cách phục vụ của DN, tiện ích mà các dịch vụ, sản phẩm mang lại cho NTD, đồng thời đặt ra vấn đề năng lực quản lý nhà nước trong dự báo, hoạch định, tạo hành lang pháp lý, quản lý hoạt động, thu thuế… Quản lý giỏi là phát huy cái tốt, tích cực, hạn chế thấp nhất các hành vi, diễn biến, hậu quả tiêu cực. Đặt nguyên tắc lợi ích quốc gia lên cao nhất, bên cạnh lợi ích cho NTD, lợi ích chính đáng của DN; loại bỏ lợi ích nhóm, lợi ích cục bộ. Trong xây dựng các văn bản pháp luật để quản lý, vận hành những mô hình, phương thức hoạt động của các loại hình vận tải hành khách phải đặc biệt nghiêm cấm, không được cài cắm các điều khoản mang tính chất trói buộc, các loại giấy phép con làm trì trệ sự phát triển DN hoặc các điều khoản nhằm có lợi cho một nhóm lợi ích giấu mặt nào đó…

Thực tiễn đời sống xã hội cũng cho thấy năng lực cán bộ cũng như lương tâm, đạo đức công vụ phải song hành. Với các cơ quan quản lý nhà nước, vừa giúp DN hoạt động trong môi trường thoáng rộng, bảo đảm cạnh tranh lành mạnh vừa phải chặt chẽ trong các quy trình nghiệp vụ. Câu chuyện Uber và hàng chục tỉ đồng tiền thuế chưa nộp sẽ vẫn còn mang tính thời sự và là lời nhắc nhở cho cơ quan hữu trách của Việt Nam tránh tình trạng tương tự tái diễn.