Lo tăng thuế bảo vệ môi trường qua xăng, dầu

Ngày 13-9, Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) cho ý kiến về dự án Luật Thuế bảo vệ môi trường (BVMT, sửa đổi). Nội dung được nhiều thành viên UBTVQH cho ý kiến và đề nghị Chính phủ làm rõ cơ sở khoa học để đề xuất nâng mức trần khung đối với xăng, dầu lên gấp 2 lần.

Chưa thuyết phục

Nhất trí với tờ trình của Chính phủ về sự cần thiết phải sửa đổi Luật Thuế BVMT, song thẩm tra dự luật, Ủy ban Tài chính - Ngân sách cho rằng tờ trình và dự thảo luật chưa thực sự bảo đảm để thực hiện các mục tiêu đề ra.

Cụ thể, dự luật chưa phù hợp với chiến lược cải cách về thuế BVMT, như chưa bao quát hết nguồn thu, chưa mở rộng, bổ sung cơ sở thuế; chỉ điều chỉnh tăng khung thuế suất của một số hàng hóa nhất định, trong khi mức thuế thực tế đang thực hiện ở một số loại hàng hóa có số thu chính, chủ yếu, quan trọng chiếm tỉ lệ trên 93% tổng số thu thuế BVMT (xăng, dầu diesel, dầu ma dút...) vẫn chưa điều chỉnh tăng đến mức trần. Dự luật chưa làm rõ những tác động cụ thể đến doanh nghiệp (DN), người dân, tăng trưởng kinh tế... mà vẫn chủ yếu tập trung vào việc tăng thu ngân sách nhà nước hoặc để thuận tiện cho công tác quản lý của cơ quan nhà nước.

Chủ tịch Quốc hội NguyễnThị Kim Ngân cho ý kiến về dự án Luật Thuế bảo vệ môi trường (sửa đổi) trong cuộc họp ngày 13-9

Đặc biệt là điều chỉnh gấp đôi khung thuế đối với xăng, dầu, Ủy ban Tài chính - Ngân sách đánh giá việc so sánh về tỉ lệ thuế trên giá cơ sở của Việt Nam với một số nước đang ở mức thấp (37,49% đối với xăng) như tờ trình của Chính phủ để làm căn cứ điều chỉnh mức thuế BVMT là chưa phù hợp với thực tế thu nhập của người dân, dẫn đến chi phí cho xăng, dầu so với thu nhập của người dân Việt Nam chiếm tỉ trọng rất cao...

Trong cơ cấu về số thu từ các đối tượng chịu thuế BVMT, thu thuế BVMT đối với xăng, dầu chiếm tới 93,4% trong giai đoạn 2012-2016. Trong khi xăng, dầu không phải là đối tượng gây ô nhiễm môi trường lớn nhất trong các sản phẩm gây ô nhiễm môi trường.

Mở rộng đối tượng chịu thuế

Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex) Bùi Ngọc Bảo cho biết hiện thuế chiếm 37-39% giá cơ sở xăng, dầu. "So với nước ngoài là không cao và trên xăng dầu ở Việt Nam không có nhiều sắc thuế (4-5 sắc thuế), trong khi ở nước ngoài có 9 sắc thuế trên xăng dầu nên không thấy gánh nặng của các sắc thuế mà gánh nặng được dàn đều" - ông Bảo lập luận.

Ông Bảo đề xuất để bảo vệ ngân sách thì cũng giống như các quốc gia khác, nên đưa thêm các sắc thuế khác vào để có diễn giải rõ hơn. Tuy nhiên, theo ông Bảo, với xăng E4, nếu điều chỉnh như dự luật sẽ không đáp ứng theo công ước quốc tế. "Biểu thuế vẫn 4.000-8.000 đồng là bất hợp lý, khi mà chất lượng xăng E4 được nâng cao, giảm lượng lưu huỳnh đến 40%. Quản lý ở đầu ra là quản lý chuẩn xác nhất" - ông Bảo thẳng thắn.

Góp ý thêm dự luật, ông Bùi Ngọc Bảo đề xuất mở rộng đối tượng chịu thuế theo quy định luật này. Cụ thể, ngoài túi ni lông, xăng, dầu thì cần đánh thuế tổ chức sử dụng mặt hàng than, lốp xe, ắc quy, máy tính, điện thoại thông minh, chất tẩy rửa. "Đánh thuế các mặt hàng này sẽ có tác động tích cực trong tổ chức sản xuất, nhất là chất tẩy rửa người ta sẽ có thay đổi về sản xuất" - ông Bảo bày tỏ.

Chủ tịch QH Nguyễn Thị Kim Ngân cho rằng Thủ tướng đang muốn tháo gỡ khó khăn cho DN, tạo không khí phấn khởi làm ăn. Trong khi quan điểm hai bên còn xa nhau nên Bộ Tài chính cần báo cáo Chính phủ chuẩn bị kỹ thêm. "Dự luật cần chuẩn bị toàn diện, bao quát hơn đối tượng chịu thuế BVMT. Để ổn định cho nhân dân, kinh tế phát triển, DN đỡ khó khăn cần quản lý thu tốt hơn, giải quyết tồn đọng thuế, trốn thuế, khai thác thêm nguồn thu ngân sách. Việc thực hiện chính sách thuế ổn định cũng làm cho người dân và DN yên tâm sản xuất. Do đó, tính thuyết phục trong tờ trình chưa cao" - Chủ tịch QH nhấn mạnh.