TPHCM tăng tốc đào tạo nhân lực cho metro

TPHCM đang mở rộng chiến lược đào tạo nhân lực cho hệ thống metro, với mục tiêu làm chủ công nghệ và giảm dần sự lệ thuộc vào lực lượng chuyên gia nước ngoài.

Theo đề án vừa được UBND TP ban hành, giai đoạn 2025 – 2030 và tầm nhìn đến năm 2050, thành phố sẽ xây dựng đội ngũ cán bộ - viên chức có đủ chuyên môn để tham gia toàn bộ quá trình hình thành, vận hành và bảo trì mạng lưới đường sắt đô thị theo tiêu chuẩn quốc tế.

Đề án đặt ra định hướng phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao cho lĩnh vực đường sắt đô thị, trong đó nhấn mạnh việc tăng năng lực hoạch định chính sách, quản lý nhà nước và các nghiệp vụ chuyên sâu. Những nội dung đào tạo bao gồm quy hoạch đô thị gắn với đường sắt đô thị, mô hình phát triển định hướng giao thông (TOD), cùng hàng loạt kỹ thuật then chốt như hạ tầng – công trình, tín hiệu – điều khiển, điện khí hóa, phương tiện, kinh tế vận tải, công nghệ thông tin và quản trị an toàn. Việc tiếp cận và ứng dụng công nghệ hiện đại như BIM, GIS và trí tuệ nhân tạo cũng được xem là bước đi bắt buộc để đảm bảo chất lượng và tính tự chủ của đội ngũ vận hành metro trong tương lai.

Hoạt động đào tạo được chia thành hai mảng: đào tạo dài hạn và bồi dưỡng ngắn hạn. Với đào tạo dài hạn, TP định hướng gửi cán bộ tham gia các chương trình đại học, thạc sĩ, tiến sĩ theo 11 nhóm chuyên ngành cốt lõi, hướng tới xây dựng lực lượng nòng cốt có kiến thức chuyên sâu và khả năng đảm nhận các vị trí chủ chốt trong vận hành metro. Các khóa bồi dưỡng ngắn hạn sẽ tập trung cập nhật kiến thức mới, chuẩn hóa kỹ năng quản lý và đáp ứng yêu cầu thực tiễn của từng nhóm chức danh.

Hệ thống chỉ tiêu được đặt ra khá rõ ràng cho từng giai đoạn. Trong giai đoạn 2025 – 2030, tối thiểu một nửa cán bộ quản lý nhà nước trong lĩnh vực metro phải được đào tạo chuyên sâu; trong đó dự kiến 5 – 10 người hoàn thành chương trình thạc sĩ. Đến giai đoạn 2030 – 2035, TP đặt mục tiêu nâng tỷ lệ cán bộ được đào tạo chuyên sâu lên 80%, ít nhất 30% có bằng thạc sĩ và 10% đạt trình độ tiến sĩ. Đến năm 2045, 100% cán bộ phải đạt chuẩn chuyên sâu, hơn 50% có trình độ thạc sĩ và 10 – 20% có trình độ tiến sĩ.

Đối với viên chức trực tiếp tham gia quản lý, triển khai dự án metro, mục tiêu giai đoạn 2025 – 2030 là 100% có trình độ đại học phù hợp và tối thiểu 50% được đào tạo chuyên sâu; khoảng 7 – 10% sẽ theo học các chương trình thạc sĩ. Đến năm 2045, toàn bộ đội ngũ này phải đáp ứng tiêu chuẩn chuyên sâu, với 50% trình độ thạc sĩ và khoảng 20% trình độ tiến sĩ. Riêng lãnh đạo các sở, ngành và doanh nghiệp tham gia vận hành metro bắt buộc phải tham dự các chương trình bồi dưỡng hằng năm, phù hợp yêu cầu điều hành và tiêu chuẩn quản lý hệ thống đường sắt đô thị.

Theo lộ trình triển khai, chỉ tiêu đào tạo sẽ được rà soát định kỳ theo ba giai đoạn 2025 – 2030, 2030 – 2035 và 2035 – 2045, bảo đảm bám sát tiến độ phát triển mạng lưới metro của thành phố.