Theo Bộ Lao động - Thương Binh và Xã hội (cũ), năm 2024, thu nhập bình quân của người lao động hưởng lương đạt khoảng 8,5 triệu đồng/tháng. Khi đối chiếu con số này với mức tổng thu nhập hàng chục triệu đồng trong bảng lương của một số công nhân, đối tượng vốn có mức thu nhập bình quân thấp, nhiều người vừa kinh ngạc vừa ngưỡng mộ. Thế nhưng, khi xem chi tiết các khoản thu nhập trong bảng lương, điều khiến người xem "choáng" hơn cả, đó chính là tổng số giờ làm việc trong tháng của họ.
Chẳng hạn, trong bảng lương tháng 1-2025 của chị Nguyễn Thị Như Quỳnh, công nhân bộ phận quản lý chất lượng của một công ty ở tỉnh Tiền Giang thể hiện tổng lương lên đến hơn 26 triệu đồng/tháng. Sau trừ các khoản chi phí đóng BHXH, thuế thu nhập cá nhân, Công đoàn, thu nhập thực lãnh của chị Quỳnh là hơn 25 triệu đồng/tháng.
Bảng lương tháng 1-2025 của chị Nguyễn Thị Như Quỳnh
Đây là khoản thu nhập tổng hợp từ nhiều khoản: lương cơ bản (4,5 triệu đồng/tháng); phụ cấp hỗ trợ công việc, thâm niên, sinh hoạt - nhà ở, chuyên cần, phụ nữ; tiền thưởng đi làm Tết; tiền tăng ca, làm đêm.
Đặc biệt, mục tăng ca thể hiện tổng số giờ tăng ca của chị Quỳnh lên đến 200 giờ/tháng, bằng với tổng số giờ tăng ca tối đa trong 1 năm theo quy định tại Bộ luật Lao động (bao gồm lĩnh vực hoạt động của công ty). Trong đó, số giờ tăng ca vào ngày thường là 84 giờ, ngày nghỉ 56 giờ và ngày lễ 60 giờ. Tổng tiền lương tăng ca là hơn 11 triệu đồng.
Còn chị Vàng Thị Sú, công nhân Công ty TNHH J.V (tỉnh Bắc Ninh), thu nhập hơn 19 triệu đồng/tháng vào tháng 2-2025. Theo chị Sú, tổng lương cơ bản và các khoản phụ cấp mỗi tháng của chị chỉ khoảng 6,6 triệu đồng/tháng, nên để có được mức thu nhập bao người mơ ước này chị đã "cày" 28 ngày/tháng, vừa làm ca đêm vừa tăng ca (bao gồm 4 ngày chủ nhật). Bảng lương thể hiện tổng số giờ làm thêm của chị Sú lên đến 150,5 giờ/tháng.
Tăng ca thường xuyên sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe người lao động và tăng nguy cơ mất an toàn lao động
Theo chị Sú, lương cơ bản chỉ hơn 5 triệu đồng/tháng, nếu không tăng ca sẽ không đủ sống. Do vậy, dù mệt và biết sẽ ảnh hưởng xấu đến sức khỏe về lâu dài nhưng chị Sú vẫn chọn tăng ca, bởi đây là cách duy nhất để chị có thêm thu nhập, lo cho gia đình.
Tương tự, để nâng thu nhập thực tế từ mức lương tiêu chuẩn hơn 6,4 triệu đồng/tháng lên mức hơn 16 triệu đồng/tháng, trong tháng 1-2025, chị Phùng Thị Lan, công nhân Công ty TNHH A.C (tỉnh Bắc Ninh) cũng đã phải tăng ca cật lực với tổng số giờ tăng ca 119,5 giờ/tháng (tổng lương tăng ca gần 8 triệu đồng/tháng). Mỗi tháng chị Lan chỉ nghỉ 2 ngày.
Theo Viện Khoa học An toàn và Vệ sinh lao động, lao động làm ca đêm, làm thêm giờ có thể gây ra nhiều vấn đề về sức khỏe, dễ mắc các bệnh nghề nghiệp chứ không chỉ là mỏi mệt thông thường, hơn nữa còn để lại nhiều vấn đề bất cập trong các mối quan hệ xã hội cũng như gia đình.
Bên cạnh đó, khi người lao động thường xuyên làm việc kéo dài thời gian (quá 8 giờ/ ngày), sẽ dẫn đến căng thẳng, mệt mỏi, mất ngủ và làm tăng nguy cơ mắc bệnh như đau dạ dày, tá tràng, các bệnh tim mạch, rối loạn chuyển hóa, ung thư vú ở nữ giới…
Riêng đối với các công nhân làm việc trong các khu công nghiệp, với cường độ làm việc cao, thường xuyên tăng ca, tăng giờ làm việc, nếu không được đảm bảo về dinh dưỡng hay thời gian nghỉ ngơi, cũng sẽ dẫn đến hiệu quả công việc bị giảm sút, dễ gây mất an toàn lao động trong quá trình làm việc.
Do vậy, để hạn chế những tác hại của việc tăng ca, ông Trần Văn Triều, Nguyên Giám đốc Trung tâm Tư vấn pháp luật LĐLĐ TP HCM, cho rằng người lao động không nên tăng ca quá số giờ quy định, để đảm bảo có thời gian nghỉ ngơi, tái tạo sức lao động. Bên cạnh đó, cần chú trọng chế độ dinh dưỡng sau mỗi ngày làm việc, có chế độ ăn cân bằng, hợp lý và đảm bảo dinh dưỡng.
Bộ luật Lao động 2019 quy định người sử dụng lao động được sử dụng NLĐ làm thêm giờ khi bảo đảm số giờ làm thêm của NLĐ không quá 50% số giờ làm việc bình thường trong 1 ngày; được sự đồng ý của người lao động (NLĐ);
Riêng các ngành, nghề, công việc sau được sử dụng NLĐ làm thêm không quá 300 giờ trong 1 năm: Sản xuất, gia công xuất khẩu sản phẩm hàng dệt, may, da, giày, điện, điện tử, chế biến nông, lâm, diêm nghiệp, thủy sản; Sản xuất, cung cấp điện, viễn thông, lọc dầu; cấp, thoát nước;
Trường hợp giải quyết công việc đòi hỏi lao động có trình độ chuyên môn, kỹ thuật cao mà thị trường lao động không cung ứng đầy đủ, kịp thời; Trường hợp phải giải quyết công việc cấp bách, không thể trì hoãn do tính chất thời vụ, thời điểm của nguyên liệu, sản phẩm hoặc để giải quyết công việc phát sinh do yếu tố khách quan không dự liệu trước, do hậu quả thời tiết, thiên tai, hỏa hoạn, địch họa, thiếu điện, thiếu nguyên liệu, sự cố kỹ thuật của dây chuyền sản xuất; trường hợp khác do Chính phủ quy định.
và quét mã QR
Bình luận (0)