Hai căn bệnh khiến người Việt tử vong nhiều nhất

Tại Việt Nam, bệnh tim mạch là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu, với khoảng 200.000 ca mỗi năm, chiếm gần 40% tổng số ca tử vong. Ước tính, cứ 4 người trưởng thành thì có 1 người mắc, và xu hướng ngày càng trẻ hóa.

Trên toàn cầu, bệnh tim mạch cũng cướp đi sinh mạng khoảng 20 triệu người mỗi năm, gấp đôi so với 30 năm trước.

Bệnh của tuổi già tấn công người trẻ

GS-TS Phạm Mạnh Hùng, Phó Chủ tịch Hội tim mạch Việt Nam, đã cho biết như vậy bên lề Hội nghị khoa học tim mạch toàn quốc 2025, ngày 18-10, tại Hà Nội. Theo GS Hùng, tăng huyết áp là một yếu tố nguy cơ quan trọng của bệnh lý tim mạch.

Các nghiên cứu cho thấy tỉ lệ người Việt mắc tăng huyết áp đang tăng nhanh, trung bình 1-2% mỗi năm. Nếu năm 2000 chỉ 10-15% người trưởng thành bị tăng huyết áp thì nay con số đã lên tới 25-30%. Đáng lo ngại, khoảng 20% người dưới 40 tuổi đã mắc, trong khi chưa đến một nửa bệnh nhân kiểm soát được huyết áp.

"Thực tế, nhiều người không tuân thủ điều trị, tự ý ngừng thuốc khi huyết áp tạm hạ, dẫn đến tái phát nặng hơn. Trong khi đó, tăng huyết áp là bệnh mạn tính cần điều trị suốt đời, chứ không thể "uống thuốc khỏi hẳn" như một số quảng cáo sai lệch" - GS Hùng nhấn mạnh.

Theo các chuyên gia, bệnh tim mạch được ví như "kẻ sát nhân thầm lặng" vì tiến triển âm thầm nhưng gây hậu quả nghiêm trọng. Không chỉ người cao tuổi, bệnh ngày càng trẻ hóa, nhiều trường hợp mới hơn 20 tuổi đã bị nhồi máu cơ tim.

Báo cáo gánh nặng bệnh tim mạch toàn cầu 2025 cho thấy bệnh đang có xu hướng dịch chuyển từ nhóm nước giàu sang nước nghèo và từ cấp tính sang mạn tính. Tại Việt Nam, các bệnh lý do xơ vữa động mạch chiếm khoảng 65% tổng số ca tim mạch, trong đó bệnh mạch vành và đột quỵ là hai nguyên nhân hàng đầu gây tử vong.

90% trường hợp đột tử bắt nguồn từ bệnh tim mạch

"Khoảng 90% trường hợp đột tử là do bệnh lý tim mạch. Những người có bệnh tim mạch như nhồi máu cơ tim, bệnh mạch vành, rối loạn nhịp tim, phì đại cơ tim hoặc bệnh tim bẩm sinh có nguy cơ cao bị đột tử. Ngoài ra, các rối loạn chuyển hóa như tăng huyết áp, đái tháo đường, rối loạn mỡ máu nếu không kiểm soát tốt cũng làm tăng nguy cơ này"- GS Hùng nói.

Các chuyên gia cũng cảnh báo chế độ ăn nhiều chất béo, đồ chiên rán, rượu bia, thuốc lá, cùng hai yếu tố mới là ô nhiễm môi trường và stress đang góp phần làm gia tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch.

Để phòng ngừa, Tổ chức Y tế thế giới khuyến cáo chỉ cần kiểm soát tốt 5 yếu tố nguy cơ gồm: tăng huyết áp, mỡ máu, đường huyết, hút thuốc lá và lười vận động, đồng thời duy trì chế độ ăn lành mạnh, hạn chế stress và ô nhiễm môi trường. Việc này có thể giúp ngăn ngừa tới 80% ca tử vong do tim mạch.

Cùng đó, mỗi người nên khám sức khỏe định kỳ từ khi còn trẻ để phát hiện sớm và điều trị kịp thời các yếu tố nguy cơ.