Tokyo hút lao động trẻ, nhiều tỉnh Nhật Bản “mất người” kỷ lục

Số liệu công bố ngày 29-11 của Chính phủ Nhật Bản cho thấy mô hình di cư nội địa của người nước ngoài đang có sự thay đổi rõ rệt. Trong năm 2024, gần 335.000 người nước ngoài đã di chuyển giữa các tỉnh (không tính người mới nhập cảnh hoặc rời khỏi Nhật Bản), chiếm hơn 10% cộng đồng ngoại quốc đang sinh sống tại đây. Con số này tăng mạnh so với mức 145.500 người (7,3%) cách đây 10 năm, phản ánh xu hướng dịch chuyển ngày càng mạnh của nhóm lao động trẻ.

Phần lớn người dịch chuyển là thanh niên trong độ tuổi 20 – nhóm chủ động tìm kiếm mức thu nhập và cơ hội nghề nghiệp hấp dẫn hơn. Điều này cho thấy sự phân hóa rõ rệt giữa các địa phương, khi người lao động ngày càng có xu hướng "chảy" về các đô thị lớn để tối ưu hóa thu nhập.

Vùng thủ đô Tokyo (gồm Tokyo, Kanagawa, Saitama và Chiba) tiếp tục là tâm điểm thu hút khi ghi nhận nhập cư ròng 16.506 người, mức kỷ lục và gấp 13 lần năm 2021, thời điểm Nhật Bản còn chịu ảnh hưởng của đại dịch. Trong đó, Tokyo dẫn đầu với 8.722 người nhập cư ròng, tiếp theo là Saitama (7.720 người) và Kanagawa (7.494 người).

Ngược lại, một số tỉnh lại chứng kiến xu hướng rời đi mạnh. Chiba có mức di cư ròng âm lớn nhất với 7.430 người rời đi, tiếp theo là Aichi (6.684 người) và Fukuoka (4.471 người). Những khu vực này vốn được xem như "điểm dừng chân" ban đầu của lao động nước ngoài – nơi họ đến để đào tạo hoặc làm việc tạm thời trước khi chuyển tới các địa phương có mức thu nhập cao hơn.

Các nhà phân tích cho rằng nguyên nhân chính của xu hướng này xuất phát từ chênh lệch thu nhập giữa đô thị và nông thôn, cộng với việc Nhật Bản nới lỏng chính sách cho phép lao động có tay nghề nước ngoài chuyển đổi công việc linh hoạt hơn. Điều này làm tăng tính lưu động của lực lượng lao động trẻ và thúc đẩy dòng dịch chuyển về các trung tâm kinh tế lớn.

Trong bối cảnh dân số già hóa nhanh và tình trạng thiếu hụt lao động ngày càng trầm trọng, Nhật Bản được dự báo sẽ tiếp tục chứng kiến các đợt dịch chuyển mạnh hơn trong vài năm tới nếu không có giải pháp cân bằng nguồn nhân lực giữa các vùng.

Những năm qua Việt Nam là một trong những nguồn cung lao động quan trọng cho thị trường Nhật Bản. Tính đến cuối năm 2024, hơn 650.000 lao động Việt Nam đang làm việc tại hơn 40 quốc gia và vùng lãnh thổ, mang về 3,5 – 4 tỉ USD kiều hối mỗi năm. Đáng chú ý, Nhật Bản đã 5 năm liên tiếp đứng đầu về số lượng tiếp nhận lao động Việt Nam. Một trong những lý do quan trọng là mức thu nhập cạnh tranh, khi lao động Việt tại Nhật hiện nhận trung bình 1.200 – 1.500 USD/tháng, đứng thứ hai trong các thị trường thu hút lao động thu nhập cao. Xếp trên là Hàn Quốc, nơi mức lương phổ biến đạt 1.600 – 2.000 USD/tháng.

Hiện có hơn 450.000 lao động Việt Nam đang sinh sống và làm việc tại Nhật Bản với nhiều tư cách lưu trú như thực tập sinh, kỹ năng đặc định, kỹ sư, kỹ thuật viên. Đặc biệt, theo thống kê của Cơ quan Quản lý xuất nhập cảnh Nhật Bản, lao động Việt Nam chiếm hơn 70% tổng số lao động kỹ năng đặc định số 2 tại Nhật Bản, khẳng định vai trò dẫn đầu về trình độ và tay nghề trong cộng đồng lao động nước ngoài.