Triệt tiêu thực phẩm bẩn

Nỗi bức xúc về thực phẩm bẩn hầu như được phản ánh thường xuyên và không ít lần đặt ra gay gắt ở các kỳ họp Quốc hội.

Hãy điểm qua một ít số liệu thống kê: Năm 2023, cả nước xảy ra 125 vụ ngộ độc thực phẩm, 28 người tử vong. Năm 2024 xảy ra 135 vụ làm chết 24 người. Những số liệu thật khó chấp nhận trong bối cảnh chúng ta đang từng bước nâng chất lượng cuộc sống của người dân.

Nguy hiểm như vậy, nhưng đó chỉ là phần nổi của tảng băng chìm. Các vụ ngộ độc phát ra triệu chứng phải cấp cứu còn dễ phát hiện và cảnh báo nhưng theo các bác sĩ, có hàng trăm loại nhiễm độc từ thực phẩm bẩn không dễ phát hiện và tích tụ hằng ngày trong cơ thể còn nguy hiểm bội phần. Một khi bộc phát sẽ rất khó truy tìm được nguyên nhân như phát sinh ung thư, suy đa tạng, giảm chức năng đề kháng… Đến lúc này sẽ để lại hậu quả khôn lường, tài chính gia đình cạn kiệt và cả tử vong.

Những biện pháp phòng chống thực phẩm mất an toàn các cơ quan chức năng thường làm như: kiểm tra thường xuyên, xử lý hành vi, truy xuất nguồn gốc… cho đến nay tuy mang tính răn đe nhưng hiệu quả không như mong muốn. Thậm chí việc thực hiện bị ách tắc vì tiêu cực xảy ra ngay ở cơ quan quản lý chuyên ngành là Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế). Bức tranh này buộc Bộ Y tế phải cải tổ để ngăn chặn thực phẩm bẩn tiếp cận người tiêu dùng.

Co.opmart có cách quản lý khá hữu hiệu đối với thực phẩm: kiểm tra và yêu cầu cam kết ngay tại nguồn sản xuất. Thậm chí với rau, củ, họ trực tiếp kiểm soát vùng trồng. Khi nhập kho lại được tiếp tục xử lý để loại trừ các nguy cơ có thể ảnh hưởng sức khỏe người tiêu dùng. Đây là cách làm hiệu quả vừa bảo vệ được người tiêu dùng đồng thời giữ được uy tín của nhà sản xuất, kinh doanh, phân phối.

Đối chiếu với thực tiễn, việc kiểm soát từ nguồn sản xuất có vai trò quyết định. Việc này yêu cầu sự mẫn cán của cán bộ cơ sở - là nơi tiếp xúc và nắm rõ nhất tình hình sản xuất của cá nhân hay doanh nghiệp sản xuất. Khâu này mất kiểm soát thì khó ai có thể ngăn chặn được thực phẩm bẩn khi hệ thống phân phối đến tay người tiêu dùng phần lớn qua các chợ truyền thống.

Những bất cập trong việc kiểm soát an toàn thực phẩm hiện nay đặt ra yêu cầu phải kiện toàn lại toàn bộ các khâu từ quản lý nhà nước, kiểm soát nguồn sản xuất, trách nhiệm doanh nghiệp phân phối, quy định về xử lý vi phạm và cả ý thức người tiêu dùng. Người tiêu dùng có quyền đòi hỏi trách nhiệm của cơ quan quản lý, nhà cung ứng thì cũng phải có trách nhiệm với bản thân và gia đình. Không ai sống thay cho người khác và không ai có thể bảo vệ người khác đến tận bàn ăn, trong khi cứ dễ dãi xem thường sức khỏe bản thân và vô tình tiếp tay cho thực phẩm bẩn.

Triệt tiêu thực phẩm bẩn hiển nhiên là một cuộc chiến cam go vì lợi nhuận rất lớn của nó có thể khiến nhiều kẻ bất chấp tất cả để lầm lạc. Nhưng cuộc chiến này không cho phép thất bại, vì chỉ cần dừng lại thôi, thực phẩm bẩn sẽ tấn công thể chất của tất cả người dân và gây hậu quả cho cả thế hệ kế tiếp.