Việt Nam thiếu nhân lực trí tuệ nhân tạo

Theo chiến lược quốc gia về nghiên cứu, phát triển và ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) đến năm 2030, Chính phủ đặt mục tiêu đưa AI trở thành công nghệ mũi nhọn, từng bước đưa Việt Nam trở thành điểm sáng về AI trong khu vực và trên thế giới. Tuy nhiên, nguồn nhân lực AI của Việt Nam mới đáp ứng được phần nhu cầu của thị trường, dẫn đến những thách thức không nhỏ trong quá trình đưa AI vận hành vào nền kinh tế.

Nhiều thách thức

Báo cáo "Cơ hội AI cho Việt Nam - Một số khuyến nghị" của Google vừa công bố nhận định Việt Nam đang đạt được những tiến bộ quan trọng trong việc khai thác sức mạnh của AI để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và cải thiện chất lượng cuộc sống của người dân. AI cũng đóng một vai trò then chốt trong việc thúc đẩy quá trình chuyển mình của Việt Nam hướng tới nền kinh tế đa dạng và cạnh tranh hơn trong khu vực và toàn cầu.

Theo báo cáo, việc đẩy mạnh thu hút đầu tư và tạo điều kiện cho đổi mới sáng tạo trong lĩnh vực AI sẽ là yếu tố chủ chốt để Việt Nam đạt được mục tiêu kinh tế số đóng góp 30% GDP vào năm 2030. Với cộng đồng khởi nghiệp năng động, tỉ lệ người trẻ am hiểu công nghệ chiếm 20% tổng dân số, các chính sách hỗ trợ của Chính phủ thông qua chiến lược quốc gia về AI, Việt Nam có vị thế tốt để tận dụng cơ hội AI.

Google cũng nhận định Việt Nam đang đối mặt với một thách thức quan trọng cần sớm được giải quyết, đó là sự thiếu hụt nhân sự và chuyên gia AI. Bên cạnh đó, các start-up về công nghệ AI tại Việt Nam đối mặt những thách thức khác như thiếu cơ hội tiếp cận các chuyên gia và cố vấn hàng đầu về AI để đánh giá, thẩm định sản phẩm AI phù hợp với nhu cầu của thị trường; thiếu cơ hội tiếp cận các cơ sở hạ tầng, nền tảng và công cụ sẵn sàng cho doanh nghiệp. Đây là những yếu tố thiết yếu cho việc phát triển, thương mại hóa và mở rộng quy mô sản phẩm AI ra thị trường.

Ông Marc Woo, Giám đốc điều hành Google phụ trách thị trường Việt Nam và châu Á - Thái Bình Dương, đề xuất 3 khuyến nghị chính để Việt Nam có thể khai thác AI một cách an toàn, hiệu quả và phát huy tối đa tiềm năng của công nghệ mới này. Đó là đầu tư cơ sở hạ tầng và đổi mới sáng tạo, xây dựng nguồn nhân lực sẵn sàng cho AI, thúc đẩy việc áp dụng và tiếp cận cho mọi người.

Đẩy mạnh đào tạo nguồn

ThS Đinh Duy Linh, Giám đốc Trung tâm Đào tạo Bưu chính Viễn thông II, Học viện Công nghệ Bưu chính - Viễn thông, cho biết tại Việt Nam, AI và nguồn nhân lực đáp ứng cho nhu cầu phát triển lĩnh vực này đang được quan tâm hàng đầu ở mọi doanh nghiệp, tổ chức. AI đang dần trở thành ngành công nghiệp đặc biệt quan trọng và là một nghề. Nhân sự có năng lực AI đang được săn đón với đãi ngộ hậu hĩnh và làm không hết việc.

Ông Linh nhấn mạnh ứng dụng AI sẽ giúp doanh nghiệp nâng cao hiệu suất tổ chức và năng suất làm việc của người lao động nhưng có nhiều rào cản trong việc áp dụng. Đó là vấn đề nhân sự, chi phí, sự thích nghi giữa nhân sự cũ và mới, lao động trẻ và có tuổi... "Để từng bước đưa AI vào hoạt động, đầu tiên cần đào tạo kỹ năng ứng dụng AI, gồm đào tạo cơ bản để hiểu rõ AI và cách sử dụng vào công việc. Sau đó đào tạo chuyên sâu ứng dụng trong các hoạt động mà doanh nghiệp đang cần áp dụng để gia tăng hiệu quả" - ông Linh nói.

Ước tính hiện nay mới có khoảng 300 chuyên gia AI trong lực lượng lao động Việt Nam. Công tác đào tạo nguồn nhân lực AI và chất lượng đi kèm đang là một thách thức không nhỏ. Vì vậy, bên cạnh nâng cao năng lực đào tạo từ các trường đại học, những chương trình, dự án đào tạo chuyên sâu với các chuyên gia, tập đoàn lớn trên thế giới được kỳ vọng sẽ giúp Việt Nam có được đội ngũ nhân lực về AI đáp ứng nhu cầu phát triển.

Mới đây, Google công bố chương trình "Kiến tạo tương lai AI cho Việt Nam" (hợp tác với Bộ Kế hoạch và Đầu tư), theo đó sẽ cung cấp 40.000 suất học bổng với 10 khóa học liên quan AI cho cán bộ, giảng viên và sinh viên của hơn 80 trường đại học trên cả nước. Trước đó, Tập đoàn Intel (Mỹ) cũng bắt đầu ký biên bản ghi nhớ về chuyển đổi số trong giáo dục với Bộ Giáo dục và Đào tạo. Khóa học đầu tiên của Intel dành cho 27 giảng viên đến từ 8 trường đại học trong chương trình đào tạo "Trí tuệ nhân tạo cho lực lượng lao động tương lai" do Intel phát triển.