“Báo Người Lao Động hãy mở cuộc trưng cầu ý kiến người lao động (NLĐ) cả nước về mức tăng lương tối thiểu (LTT) vùng năm 2017 và lương đủ sống cho NLĐ theo quy định tại điều 91 Bộ Luật Lao động (BLLĐ) là bao nhiêu? Theo chúng tôi, mức đề xuất tăng 7,3% của Hội đồng Tiền lương quốc gia là quá thấp, mong Chính phủ cân nhắc”. Đây là tâm thư của tập thể lao động một công ty có vốn đầu tư nước ngoài tại KCX Linh Trung 1, TP HCM gửi đến Báo Người Lao Động ngày 2-8.
Làm việc với cái bụng đói
“Mười năm làm việc ở công ty, tôi chưa bao giờ có được bữa sáng đúng nghĩa. Ít cơm nguội hôm trước còn thừa, củ khoai, trái bắp lót dạ trước giờ vào ca là thường trực. Có những hôm chưa đến kỳ lương, còn ít tiền phải dành cho con bé, vợ chồng tôi nhịn đói đi làm. Nhiều khi đang làm thì tay chân lạnh ngắt, không thể làm việc nổi vì đói”.
Câu trả lời của chị Lê Thị Hoa, công nhân (CN) công ty F. (chuyên gia công giày da, may mặc ở KCX Linh Trung 2, TP HCM), về phong trào thi đua tăng năng suất do công ty phát động khiến tôi hết sức bất ngờ. Tưởng chị không hiểu, tôi lặp lại câu hỏi thì chị nhăn mặt: “Ý tôi muốn nói là công ty trả lương thấp, không đủ ăn, CN không đủ sức khỏe để làm việc, còn hơi sức đâu mà tăng năng suất, thi đua? Tôi làm 10 năm, lương chỉ khoảng trên dưới 5 triệu đồng mỗi tháng; tháng nào có tăng ca thì được gần 6 triệu đồng, không đủ sống”.
Nói rồi chị Hoa đứng dậy lục lọi trong ngăn tủ lôi ra xấp hồ sơ: “Kết quả khám sức khỏe năm nay của tôi đó. Tôi bị thấp khớp, giãn tĩnh mạch, viêm mũi dị ứng và đủ thứ bệnh mạn tính khác. Nói thiệt, sức khỏe ngày càng suy kiệt, không biết còn trụ nổi bao lâu nữa”. Những nữ CN ở độ tuổi ngoài ba mươi như chị Hoa tại công ty F. có khoảng 500 người. Một cán bộ quản lý sản xuất cho biết so với khi mới được tuyển dụng thì sau 10 năm làm việc, năng suất lao động của CN đã giảm gần 30%. Vị này nói: “Công ty trả lương sản phẩm. Một khi năng suất giảm thì tiền lương giảm; mà tiền lương giảm, không đủ sống thì cả tinh thần lẫn sức khỏe của NLĐ đều sa sút nên năng suất lao động cũng giảm. Cái vòng luẩn quẩn ấy không chỉ ở công ty chúng tôi mà rất nhiều doanh nghiệp cùng ngành nghề bị sa vào, chẳng khác nào sa lầy”.
Nhà nước quy định sao, trả vậy!
Ông Trần Anh Tuấn, một chuyên gia lao động tại TP HCM, bằng các nghiên cứu của mình đã rút ra kết luận: Trả lương cho NLĐ đủ sống chỉ có lợi cho giới chủ. Đó là NLĐ vui vẻ, khỏe mạnh, siêng năng làm việc, bảo đảm ngày công, năng suất cao. Chưa hết, một khi NLĐ được chủ trả lương đủ sống, họ sẽ gắn bó, không nhảy việc. Điều này giúp chủ doanh nghiệp tiết kiệm được chi phí đào tạo so với trả lương thấp, CN bỏ việc, phải tuyển dụng và đào tạo lại.
Rõ ràng, trả lương đủ sống cho NLĐ, doanh nghiệp được lợi rất nhiều, ai cũng biết điều đó nhưng lại không làm được, tại sao? Mang câu hỏi này đến cho giám đốc sản xuất một doanh nghiệp tại KCX Tân Thuận (TP HCM), ông nhún vai: “Một khi đầu tư làm ăn, người ta chú trọng lợi nhuận chứ có đi làm từ thiện đâu? Nhà nước quy định bao nhiêu thì trả bấy nhiêu, hà cớ gì phải trả cao hơn để thu hẹp lợi nhuận? Mà nói thật, mấy doanh nghiệp sử dụng nhiều lao động hầu hết đều có công nghệ lạc hậu. Cụ thể như công ty của tôi, có những chiếc máy dệt tuổi của nó còn nhiều hơn tuổi của tôi (vị này sinh năm 1963) nên lấy đâu ra năng suất cao, sản lượng nhiều mà trả lương tốt? Mong rằng sau này khi cấp phép đầu tư cho doanh nghiệp, nhất là doanh nghiệp nước ngoài, nhà nước chú ý tới công nghệ mà họ mang vô nước mình chứ để họ đem mấy thứ rác rưởi này vô chỉ tổ làm ô nhiễm môi trường và bóc lột lao động giá rẻ”.
Sự thất bại của một điều luật
Cần nhắc lại, điều 91 BLLĐ 2012 quy định LTT là mức thấp nhất trả cho NLĐ làm công việc giản đơn nhất, trong điều kiện lao động bình thường và phải bảo đảm nhu cầu sống tối thiểu của NLĐ cùng gia đình họ. Như vậy, nếu doanh nghiệp trả lương cho NLĐ không đủ sống tức là vi phạm pháp luật. Trong thực tế, theo khảo sát của Tổng LĐLĐ Việt Nam, mức LTT hiện nay chưa đáp ứng nhu cầu sống tối thiểu của bản thân NLĐ, nói gì đến gia đình họ!
Ông Đặng Ngọc Tùng, nguyên Chủ tịch Tổng LĐLĐ Việt Nam, cho rằng: “7,3% là mức tăng thấp nhất kể từ năm 2013. Đây tiếp tục là một thất bại của nỗ lực thực hiện điều 91 BLLĐ. Điều này không chỉ làm cho NLĐ khốn khó trước mắt mà về lâu dài, các quyền lợi liên quan, nhất là chính sách BHXH, cũng sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Cần có tiếng nói mạnh mẽ để người tiêu dùng ở các nước phát triển biết rằng nhiều sản phẩm mà họ sử dụng hằng ngày như giày dép, quần áo, các thiết bị điện tử... đã được sản xuất bởi những CN Việt Nam được trả lương không đủ sống. Từ đó, họ sẽ yêu cầu các nhãn hàng thực thi những cam kết về trách nhiệm xã hội thông qua các quy tắc ứng xử, bảo đảm rằng các nhà cung cấp tại Việt Nam thực hiện đúng pháp luật lao động Việt Nam, trả lương đủ sống cho NLĐ”.
Sau nhiều lần dời tới dời lui từ năm 2013, đến nay, Chính phủ vẫn nợ NLĐ một lời hứa xây dựng lộ trình tăng lương để đáp ứng nhu cầu sống tối thiểu của họ vào năm 2017. Với đề xuất mức tăng LTT 7,3% thì e rằng nhu cầu sống tối thiểu của NLĐ sẽ bị hạ thấp để cho vừa với mức lương!
và quét mã QR
Bình luận (0)