Khi đi làm muộn trở thành “bình thường mới” của một bộ phận lao động trẻ

Trăm ngàn lý do quái chiêu

Mới đây, mạng xã hội lan truyền bài viết "Top những lý do chính đáng để đi làm trễ", kèm hình ảnh một thanh niên bị cảnh sát giao thông tuýt còi giữa đường. Chỉ sau thời gian ngắn, bài đăng nhanh chóng gây "bão" với hàng ngàn bình luận, biến chủ đề đi làm muộn thành một sân chơi "kể khổ" đầy sáng tạo và hài hước.

Trong phần bình luận, người trẻ thi nhau chia sẻ những lý do "có một không hai" như xe chết máy giữa cơn mưa lớn, bể bánh đúng giờ cao điểm, hết xăng giữa cầu, kẹt xe kéo dài hàng cây số… Nhiều người còn đăng kèm giấy khám bệnh, hóa đơn viện phí hoặc hình ảnh đang truyền nước, dùng bệnh tật làm minh họa cho tình huống "ốm bất thình lình". Một số khác lại khoe ảnh thú cưng… ăn mất chìa khóa xe, như một cách tạo điểm nhấn hài hước cho chuyện trễ giờ.

Tuy nhiên, bên dưới không khí vui vẻ ấy, bài viết cũng làm dấy lên nhiều ý kiến nghiêm túc. Không ít người cho rằng việc liên tục "sáng tạo" lý do đi làm muộn đang phản ánh thói quen chậm giờ ngày càng phổ biến ở một bộ phận lao động trẻ. Sự trễ nải kéo dài không chỉ ảnh hưởng hiệu suất cá nhân mà còn gây gián đoạn cho cả đội nhóm, khiến đồng nghiệp khó chịu và làm doanh nghiệp tốn thời gian xử lý.

Nhiều bình luận còn cho rằng trong môi trường làm việc chuyên nghiệp, đúng giờ là yêu cầu tối thiểu của tính kỷ luật và tinh thần trách nhiệm. Khi người trẻ xem việc đi trễ là chuyện "không có gì to tát", họ vô tình tạo nên một văn hóa xấu – nơi sự tuân thủ bị xem nhẹ, còn lý do trở thành vỏ bọc cho sự thiếu nghiêm túc.

Không chỉ là chuyện phạt - thưởng

Mới đây, TikToker @coachnancynguyen - nhà huấn luyện doanh nghiệp với hơn 10.000 giờ đồng hành cùng các CEO và quản lý, gần đây chia sẻ một video phân tích hiện tượng đi làm muộn – vấn đề bà cho rằng đang phổ biến đến mức có nguy cơ trở thành “xu hướng” của người trẻ.

Trong bài “Tư duy sâu về việc đi làm muộn của nhân viên và cách giải quyết”, Tiktoker Coach Nancy nêu tình huống quen thuộc: "Một nhân viên giỏi, hiệu suất cao nhưng thường xuyên đi trễ". Theo bà, lãnh đạo không nên vội quy trách nhiệm mà cần tiếp cận bằng tư duy khai vấn.

Bước đầu tiên là tìm hiểu bối cảnh thật. Các câu hỏi mở như “Có điều gì đang cản trở không?” hoặc “Em có gặp khó khăn ngoài công việc không?” giúp nhà quản lý nắm được nguyên nhân gốc rễ.

Tiếp đó, lãnh đạo phải phân biệt năng lực và thái độ. Giỏi chuyên môn không đồng nghĩa được phép xem nhẹ kỷ luật; đi muộn phản ánh ý thức tuân thủ – yếu tố quan trọng trong văn hóa doanh nghiệp.

Khi đã hiểu vấn đề, cần một cuộc trao đổi thẳng thắn nhưng xây dựng. Lãnh đạo ghi nhận năng lực, sau đó gợi mở: “Theo em, điều gì cần thay đổi để vừa đảm bảo hiệu quả vừa giữ uy tín với tổ chức?”. Nhân viên được yêu cầu đưa ra kế hoạch cải thiện trong thời hạn cụ thể, như 2 tuần, để đánh giá mức độ tự giác.

Sau khi thống nhất giải pháp, doanh nghiệp cần đặt kỳ vọng rõ ràng và cam kết hai chiều. Điều này cho thấy tổ chức sẵn sàng hỗ trợ nhưng vẫn giữ nguyên các chuẩn mực kỷ luật.

Nếu nhân viên không thay đổi sau thời hạn cam kết, theo Coach Nancy, đó là dấu hiệu không tốt cho văn hóa doanh nghiệp. Khi đó, cần áp dụng biện pháp minh bạch như nhắc nhở bằng văn bản, hạn chế xét thưởng – thăng tiến hoặc thay thế nhân sự nếu hành vi ảnh hưởng đến quy trình và tinh thần chung.

“Nhân viên giỏi có thể tuyển lại, nhưng văn hóa doanh nghiệp một khi bị phá vỡ thì rất khó khôi phục" - TikToker Coach Nancy nhấn mạnh.