Thời kỳ mới, nghị quyết mới

Sau hơn 15 năm thực hiện, Nghị quyết 20-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa X về xây dựng giai cấp công nhân (CN) đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng, góp phần xây dựng và phát triển giai cấp CN Việt Nam. Tuy nhiên, trong bối cảnh mới, nghị quyết này đã bộc lộ một số hạn chế, chưa bao quát được hết những vấn đề phát sinh.

Phát huy thành quả

Trong bối cảnh hiện nay, cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư đã thay đổi mạnh mẽ cơ cấu kinh tế, mô hình sản xuất và thị trường lao động. Trong khi đó, giai cấp CN tăng nhanh về số lượng và có sự chuyển biến tích cực về chất lượng. Nhưng trình độ học vấn, chuyên môn, kỹ năng nghề nghiệp và tác phong công nghiệp của một bộ phận CN vẫn chưa theo kịp yêu cầu của công cuộc công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế. Giai cấp CN trong các khu vực kinh tế khác nhau có những đặc điểm, điều kiện làm việc và tâm tư, nguyện vọng riêng cần được quan tâm giải quyết.

Bên cạnh những mặt tích cực, đời sống của một bộ phận CN còn gặp nhiều khó khăn về nhà ở, nhà trẻ, điều kiện sinh hoạt; các vấn đề về quyền lợi, việc làm và quan hệ lao động cũng ngày càng phức tạp, cần có những giải pháp mới để xử lý. Với nhiều tác động ấy, Nghị quyết 20 đã bộc lộ một số hạn chế. Cụ thể là nhận thức chưa đồng bộ, việc quán triệt và triển khai nghị quyết còn chưa sâu rộng và đồng bộ ở một số địa phương, đơn vị.

Các chính sách liên quan việc làm, thu nhập, nhà ở, phúc lợi xã hội dành cho CN chưa thực sự hiệu quả, khiến đời sống của một bộ phận CN chưa được cải thiện đáng kể. Mặt khác, còn nhiều hạn chế trong đào tạo, nâng cao trình độ, tay nghề cho CN chưa đáp ứng được yêu cầu của sự phát triển khoa học - công nghệ.

Xuất phát từ những thay đổi sâu sắc về bối cảnh kinh tế - xã hội trong nước và quốc tế, cũng như những biến chuyển nội tại của chính giai cấp CN Việt Nam sau hơn 15 năm thực hiện Nghị quyết 20, cần sớm ban hành nghị quyết mới thay thế trên cơ sở kế thừa, phát huy Nghị quyết 20. 

Qua đó, đánh giá và tổng kết những thay đổi trong bối cảnh mới, cập nhật và hoàn thiện đường lối, quan điểm của Đảng về xây dựng giai cấp CN trong giai đoạn hiện nay; xây dựng giai cấp CN hiện đại, lớn mạnh, có bản lĩnh chính trị vững vàng, trình độ chuyên môn cao và tác phong công nghiệp. Ngoài ra, đề ra các giải pháp toàn diện hơn để giải quyết những vấn đề còn tồn tại về việc làm, thu nhập, nhà ở và các chế độ phúc lợi xã hội khác, bảo đảm CN có cuộc sống ổn định và phát triển.

Bên cạnh đó, cần phát huy vai trò tiên phong của giai cấp CN trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế của đất nước, nhất là xây dựng năng lực là "giai cấp lãnh đạo".

Chính sách đồng bộ

Dự thảo Văn kiện Đại hội XIV của Đảng nêu "Xây dựng giai cấp CN Việt Nam hiện đại, lớn mạnh về cả số lượng và chất lượng, có bản lĩnh chính trị vững vàng, giác ngộ giai cấp, tinh thần tự hào, tự tôn dân tộc, thực sự là giai cấp lãnh đạo sự nghiệp cách mạng thông qua đội tiền phong là Đảng Cộng sản Việt Nam".

Từ thực tiễn phát triển công nghiệp - đô thị - dịch vụ ở khu vực phía Nam, giai cấp CN Việt Nam thời kỳ mới cần hội tụ 4 nhóm phẩm chất, năng lực cơ bản: Trình độ chuyên môn, kỹ năng nghề nghiệp cao, thích ứng nhanh với chuyển đổi công nghệ, số hóa, tự động hóa và trí tuệ nhân tạo; tác phong công nghiệp, kỷ luật, chuyên nghiệp, làm việc năng suất, hiệu quả, phù hợp với chuẩn mực lao động quốc tế; năng lực đổi mới sáng tạo, dám nghĩ, dám làm; bản lĩnh chính trị vững vàng, lòng yêu nước, ý thức giai cấp và tinh thần đoàn kết quốc tế, trung thành tuyệt đối với mục tiêu độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội.

Để giai cấp CN Việt Nam hội tụ 4 nhóm nêu trên, Nhà nước và các tổ chức chính trị - xã hội cần có chính sách đồng bộ, trọng tâm là đổi mới giáo dục nghề nghiệp, đào tạo kỹ năng số và kỹ năng thích ứng công nghệ mới; bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của CN, cải thiện điều kiện làm việc, thu nhập, nhà ở, phúc lợi xã hội. 

Chú trọng phát triển tổ chức Đảng, tổ chức Công đoàn và các tổ chức chính trị - xã hội trong khu vực doanh nghiệp ngoài nhà nước và có vốn đầu tư nước ngoài, nhằm giữ vững bản chất giai cấp CN của Đảng, bảo đảm sự lãnh đạo toàn diện trong quá trình phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa.

Trong bối cảnh hiện nay, khi kinh tế thị trường, hội nhập quốc tế và chuyển đổi số đang làm thay đổi cơ cấu xã hội - giai cấp, việc giữ vững bản chất giai cấp CN của Đảng không chỉ là vấn đề lý luận mà còn là thực tiễn của xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh. 

Cần có giải pháp để giai cấp CN có đủ cơ hội lãnh đạo và có đủ năng lực lãnh đạo, đó là: Gắn với yêu cầu đổi mới công tác cán bộ, nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ chức cơ sở Đảng trong CN; nâng cao vai trò của tổ chức Công đoàn Việt Nam trong công tác tuyên truyền, giáo dục chính trị tư tưởng, bồi dưỡng lý luận về giai cấp CN, góp phần trực tiếp xây dựng đội ngũ CN tiên phong; xây dựng cơ chế phát hiện, đào tạo, trọng dụng CN tiêu biểu, CN trí thức, CN sáng tạo để bổ sung nguồn cán bộ cho Đảng, chính quyền và hệ thống chính trị.