Sôi động thị trường lao động

Báo cáo mới đây của Vieclam24h cho thấy thị trường lao động Việt Nam đang phục hồi tích cực sau giai đoạn khó khăn.

Tuyển dụng tăng mạnh

Các ngành có nhu cầu tuyển dụng cao như: bán lẻ và thương mại, bất động sản và xây dựng, sản xuất - chế biến và chế tạo (chiếm gần 60%). Nhất là nhóm ngành bán hàng - kinh doanh tiếp tục dẫn đầu với hơn 20% nhu cầu tuyển dụng, phản ánh xu hướng doanh nghiệp (DN) đẩy mạnh mở rộng thị trường.

Ngành công nghiệp chế biến - chế tạo đang đối mặt với tình trạng thiếu hụt lao động tay nghề cao, dù nhu cầu tuyển dụng đã tăng mạnh 41% so với cùng kỳ năm ngoái. Lĩnh vực dệt may - da giày - thời trang tăng tuyển dụng khoảng 7% nhưng số người tìm việc giảm 18%. Ngành bất động sản và xây dựng khởi sắc khi tăng tuyển dụng trên 40% so với năm ngoái. Ngành logistics và chuỗi cung ứng tăng tuyển dụng khoảng 35%.

Riêng nhóm lao động phổ thông (LĐPT) ghi nhận nhu cầu tuyển dụng tăng hơn 10% sau Tết Nguyên đán 2025, chiếm 44% tổng nhu cầu tuyển dụng cả nước. Theo Vieclam24h, nguyên nhân là thị trường LĐPT năm 2024 đã có dấu hiệu khởi sắc nhờ nhiều nhà máy và KCN mở rộng quy mô sản xuất. Đặc biệt, ngành linh kiện điện tử và bán dẫn phát triển vượt bậc, tăng tuyển lao động.

Theo bà Đào Thu Phương, CEO Siêu Việt Group, các DN tăng tuyển dụng cho thấy niềm tin vào tăng trưởng, song thị trường lao động vẫn tồn tại về cân bằng cung - cầu, nhất là trong những ngành đòi hỏi tay nghề cao. 

"Thị trường lao động liên tục biến động do tác động của công nghệ, xu hướng kinh doanh và các yếu tố kinh tế vĩ mô. Người lao động (NLĐ) ngày càng thận trọng hơn khi tìm kiếm công việc mới, đòi hỏi DN phải linh hoạt trong chiến lược tuyển dụng" - bà Phương đánh giá.

Trong khi tại TP HCM, thị trường lao động ghi nhận sự bùng nổ tuyển dụng với nhu cầu nhân sự tăng mạnh ở nhiều ngành nghề. Theo thông tin từ nền tảng Việc Làm Tốt, nhu cầu tuyển dụng tăng 80% so với quý IV/2024, cao hơn 14% so với cùng kỳ năm ngoái. Các ngành có nhu cầu nhân sự lớn gồm: bán hàng, dịch vụ khách hàng, vận hành sản xuất, thương mại - dịch vụ và logistics.

Đáng chú ý, các vị trí tài xế ô tô, công nhân may, nhân viên kinh doanh, phục vụ nhà hàng tăng từ 76% - 160%. "Không ít DN đối mặt với bài toán khó khi tìm kiếm và giữ chân nhân sự. Sau Tết Nguyên đán, tỉ lệ nghỉ việc và chuyển việc gia tăng, buộc DN phải nhanh chóng tuyển mới để ổn định sản xuất - kinh doanh" - đại diện Việc Làm Tốt nhận xét.

Tháo gỡ điểm nghẽn

Tại tọa đàm về thực trạng nguồn nhân lực của Việt Nam diễn ra mới đây, ông Nguyễn Huy Minh, Phó trưởng Ban Thống kê dân số và lao động - Cục Thống kê (Bộ Tài chính), cho biết qua thống kê cho thấy chất lượng nguồn nhân lực Việt Nam còn nhiều bất cập, chưa đáp ứng nhu cầu thị trường lao động hiện đại, linh hoạt, bền vững và hội nhập.

Cơ cấu lao động chưa hợp lý, cả về trình độ và phân bố theo khu vực. Do đó, có tình trạng "thừa thầy, thiếu thợ" do lao động qua đào tạo đại học và sau đại học chiếm tỉ lệ lớn, trong khi nền kinh tế thiếu trầm trọng lao động chuyên môn kỹ thuật có trình độ cao đẳng và trung cấp. Tỉ lệ lao động qua đào tạo có bằng, chứng chỉ năm 2024 là 28,3%. Như vậy, cả nước có khoảng 38 triệu lao động chưa qua đào tạo từ sơ cấp trở lên.

Phần đông NLĐ đang chấp nhận làm các công việc dễ tổn thương, không được đóng BHXH, không có hợp đồng lao động. Năm 2024, người có việc làm phi chính thức trong nền kinh tế khá cao (64,6%) so với các nước trong khu vực và trên thế giới. Đáng chú ý, lao động phi chính thức còn làm việc khá đông trong khu vực chính thức (năm 2024 khoảng 4,5 triệu người). 

"Những con số này cho thấy thách thức không nhỏ trong việc nâng cao trình độ chuyên môn kỹ thuật của NLĐ. Vì vậy, xây dựng các chính sách và chương trình đào tạo cụ thể là yêu cầu cấp thiết trong thời gian tới" - ông Minh nhấn mạnh.

Mới đây, UBND TP HCM đã ban hành kế hoạch thực hiện chiến lược lao động và việc làm. Theo đó, thành phố sẽ ưu tiên thu hút các dự án đầu tư công nghiệp công nghệ cao, hạn chế dự án có nguy cơ ô nhiễm hoặc thâm dụng LĐPT; đẩy mạnh đầu tư xây dựng TP HCM thành trung tâm giáo dục và đào tạo chất lượng cao, tháo gỡ điểm nghẽn trong chính sách đào tạo và sử dụng nguồn nhân lực.

Bên cạnh đó, thành phố cũng tăng cường liên kết vùng, nhất là đào tạo trình độ đại học với các địa phương trong vùng Đông Nam Bộ và ĐBSCL, đồng thời hỗ trợ NLĐ từ các tỉnh thông qua đào tạo nghề miễn phí và phát triển nhà ở xã hội. Để thích ứng với tự động hóa và đổi mới công nghệ, TP HCM sẽ hỗ trợ đào tạo lại cho NLĐ bị mất việc, đồng thời thu hút nhân tài có năng lực đột phá trong lãnh đạo, chuyên môn, khoa học và công nghệ.