“Theo quy chế của công ty thì lương tháng 13 chỉ được trả cho những công nhân (CN) làm việc đủ 12 tháng (tính từ ngày 1-1 đến 31-12 hằng năm) và làm việc đến qua Tết Nguyên đán. Những người nghỉ việc trước không được nhận, ngoại trừ trường hợp nghỉ thai sản hoặc nghỉ ốm đau dài hạn. Đối chiếu với quy định trên, công ty không trả thưởng cho anh Bằng là đúng”. Đó là câu trả lời của bà Lê Thị Thu, Trưởng Phòng Nhân sự Công ty T.S (huyện Hóc Môn, TP HCM), về khiếu nại của CN Trần Văn Bằng. Anh Bằng không được trả thưởng khi nghỉ việc mới đây.
Tìm đủ cách để chèn ép
Vào làm việc tại công ty từ tháng 8-2014, đến đầu tháng 1-2016, anh Bằng nhận được thông báo chấm dứt hợp đồng lao động (HĐLĐ) vào ngày 15-1 với lý do hợp đồng hết hạn. Sau khi nhận thông báo, anh liên hệ phòng nhân sự để hỏi về tiền lương tháng 13 thì được trả lời anh không được nhận do thời điểm trả thưởng anh không còn làm việc tại công ty.
Anh Bằng bức xúc: “Với quy chế thưởng mà công ty đặt ra, không những tôi mà nhiều CN khác bị chấm dứt HĐLĐ trong đợt này sẽ bị mất thưởng một cách oan uổng. Chúng tôi làm việc trọn năm và phải nghỉ việc do công ty không tái ký HĐLĐ chứ đâu phải chúng tôi không muốn tiếp tục gắn bó?”. Phản hồi ý kiến này, bà Thu quả quyết: “Pháp luật không bắt buộc doanh nghiệp (DN) phải thưởng, cũng không quy định thời gian trả thưởng nên công ty có quyền chọn thời điểm trả thưởng thích hợp”.
Cũng vì DN tự tiện quy định thời gian trả thưởng mà anh Phùng Văn Lâm, trình dược viên của một công ty dược phẩm (quận 10, TP HCM), bị mất thưởng oan ức. Anh Lâm làm việc tại công ty hơn 4 năm. Trong thời gian làm việc, tiền thưởng vượt doanh số hằng tháng được thanh toán cùng đợt trả lương của tháng kế tiếp. Sau đó, khi nghỉ việc đã lâu mà không thấy công ty thanh toán 2 tháng tiền thưởng doanh số, anh thắc mắc thì được đại diện công ty cho xem quy chế trả thưởng mới mà anh không hề hay biết. Theo đó, tiền thưởng được trả theo quý và chỉ trả cho những người còn làm việc vào thời điểm thưởng.
Vấp ngã và trả giá
Kể lại câu chuyện “tính già hóa non” tại DN mình, ông Nguyễn Văn Hưng, Giám đốc Công ty Đại Nguyên (quận Thủ Đức, TP HCM), rút ra bài học kinh nghiệm: “Các DN khôn ngoan sẽ giữ người lao động (NLĐ) bằng tấm lòng, sự đối đãi chân tình chứ không phải bằng biện pháp hành chính hoặc cưỡng chế”. Để có được nhận thức này, ông Hưng từng mắc sai lầm.
Tết năm 2013, sau khi sản xuất hồi phục, muốn giữ lực lượng lao động ổn định sau Tết để thực hiện các đơn hàng đã ký, ông ban hành quy định chỉ trả 50% tiền thưởng; số còn lại sẽ trả sau Tết. Nếu CN nào trễ hẹn sẽ bị trừ với mức cao nhất là 50% tiền thưởng còn lại. Ông Hưng tâm sự: “Tôi nghĩ quy định như vậy, anh em sợ mất tiền nên sẽ vào sớm. Sự thật là vậy nhưng sau đó khi hết hạn hợp đồng, gần 200 CN đã không tiếp tục làm việc. Tôi năn nỉ, hứa hẹn thế nào họ cũng không nghe. Không đủ nhân công, tôi phải chuyển hàng ra gia công bên ngoài, kết quả, hàng không đạt chất lượng bị trả về. Tôi lỗ nặng. Sau lần đó, tôi không dám áp đặt nữa mà làm việc gì cũng thăm dò ý kiến anh em”.
Nếu không vấp ngã thì sẽ không rút ra được bài học kinh nghiệm trong quản lý, điều hành. Tuy nhiên, tốt nhất là nên học hỏi kinh nghiệm của nơi khác, thận trọng khi áp dụng tại DN của mình và đừng bao giờ quên “của cho không bằng cách cho”. Bà Nguyễn Thị Ngọc Lan, chủ DNTN Lan Ngọc (quận 6, TP HCM), chia sẻ như vậy. Thành lập từ năm 1999 đến nay, DN của bà chưa xảy ra tranh chấp. “Không phải tôi giỏi mà vì tôi nhìn vết xe đổ của người khác để tránh. Nói thật, NLĐ cần mình thế nào thì mình cũng cần họ như vậy. Nếu không có NLĐ, thử hỏi DN tồn tại được không? Tôi khẳng định là không” - bà Lan bộc bạch.
Đã hứa thì phải thực hiện
“Luôn liệu sức mình, không tham lam làm quá sức để “đổ nợ”, hứa điều gì với CN thì phải thực hiện” là phương châm làm việc của bà Nguyễn Thị Ngọc Lan. “Trước Tết 2 tuần, tôi phát lương, thưởng và ứng lương những ngày nghỉ Tết cho CN để họ có thời gian, điều kiện sắm sửa cho gia đình. CN nào khó khăn quá thì tôi tặng vé xe để họ về quê. CN của tôi Tết đều về quê chứ không ai ở lại Sài Gòn. Ăn Tết xong, họ trở vào đầy đủ. Năm năm qua, tôi không phải tuyển thêm lao động” - vị giám đốc DN có 120 CN khoe.
và quét mã QR
Bình luận (0)